Huyền Anh
Tờ Wall Street Journal (WSJ) hôm 9/4 đã đăng bài báo dẫn các nguồn tin nặc danh cho rằng Trung Quốc đang tăng tốc các nỗ lực mở rộng kho vũ khí hạt nhân vì Bắc Kinh có sự thay đổi trong việc đánh giá về mối đe dọa từ Mỹ.
Theo bài báo được đăng tải trên The Wall Street Journal ngày 9/4, có nguồn tin cho rằng Trung Quốc có ý mở rộng kho vũ khí hạt nhân từ trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine. Tuy nhiên, việc Mỹ tỏ ra thận trọng trong việc tham gia trực tiếp vào chiến sự Nga-Ukraine có thể củng cố quyết định của Bắc Kinh trong việc đẩy mạnh việc phát triển vũ khí hạt nhân làm lá chắn răn đe.
Theo tờ Wall Street Journal, giới lãnh đạo Trung Quốc đã ban hành quyết định chiến lược tăng cường khả năng răn đe hạt nhân từ lâu trước khi xảy ra xung đột vũ trang hiện nay tại Ukraine. Tuy nhiên, những sự kiện mới nhất tại châu Âu, cũng như khẩu chiến gia tăng giữa Bắc Kinh và Washington về Đài Loan, đã thúc đẩy Bắc Kinh tăng tốc chương trình hạt nhân. Tờ Wall Street Journal đưa ra những kết luận này dựa trên thông tin thu thập được từ các nguồn tin nặc danh “làm việc trong nhiều ban ngành liên quan đến các vấn đề an ninh” tại Trung Quốc, nhưng không có nguồn tin nào trong số đó “trực tiếp tham gia vào việc thiết lập chính sách hạt nhân” của nước này.
Tờ Wall Street Journal còn viện dẫn những hình ảnh chụp từ vệ tinh về hơn 100 hầm chứa tên lửa khả nghi ở miền tây Trung Quốc và cho rằng những hầm đó có thể chứa tên lửa đạn đạo liên lục địa DF-41. Loại tên lửa đã được đưa vào biên chế trong quân đội Trung Quốc vào năm 2020 này có thể mang theo đầu đạn hạt nhân và có khả năng vươn tới lục địa Mỹ.
Chính quyền Trung Quốc trước đây không ưu tiên việc mở rộng kho vũ khí hạt nhân vì cho rằng loại vũ khí này không có giá trị nhiều trong hầu hết các cuộc chiến tranh cục bộ và quy ước, theo tờ Wall Street Journal. Tuy nhiên, lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc của chính quyền Mỹ thời cựu Tổng thống Donald Trump là bước ngoặt khiến giới lãnh đạo Bắc Kinh xem xét tầm quan trọng của vũ khí hạt nhân.
Cũng theo những nguồn tin do The Wall Street Journal trích dẫn, giới chức Trung Quốc nghi ngờ Washington muốn lật đổ đảng cầm quyền Trung Quốc và có thể sẵn sàng mạo hiểm để ngăn chặn sự trỗi dậy của nước này. Ngoài ra, Bắc Kinh được cho là quan ngại rằng Washington có thể triển khai vũ khí hạt nhân nếu một cuộc xung đột quân sự bùng nổ vì vấn đề Đài Loan.
Nguồn tin nặc danh nói với Wall Street Journal rằng một vị sĩ quan cao cấp Trung Quốc đánh giá kho vũ khí hạt nhân ở thời điểm hiện nay của nước này là quá lạc hậu để có thể đóng vai trò răn đe đáng kể đối với một cuộc tấn công hạt nhân tiềm tàng từ Mỹ. “Khả năng hạt nhân nội địa của Trung Quốc có thể chỉ dẫn tới gia tăng áp lực của Mỹ lên Trung Quốc”, một người tuyên bố có quan hệ gần gũi với giới lãnh đạo Trung Quốc nói với Wall Street Journal. Máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Đài Loan bay cùng máy bay ném bom H-6K của Lực lượng Không quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF) ở tây Thái Bình Dương.
Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Trung Quốc đối với thông tin trên từ Wall Street Journal Trước đó vào ngày 4/1/2022, Cục trưởng Cục kiểm soát vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Phó Thông bác bỏ tuyên bố của Mỹ rằng Trung Quốc đang mở rộng đáng kể khả năng hạt nhân, nhưng nói rằng Bắc Kinh sẽ “tiếp tục hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân vì độ tin cậy và vấn đề an toàn”, theo tờ AFP.
Wall Street Journal cho rằng, Trung Quốc đang chưa có kế hoạch tăng cường năng lực hạt nhân vượt qua những gì cần thiết vốn có thể đảm bảo lợi ích an ninh của họ. Ngoài ra, Bắc Kinh vẫn giữ cam kết như mọi khi là nước này sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân trước.
Bài báo của Wall Street Journal kết luận bằng việc trích dẫn lời của một quan chức quân đội Trung Quốc về hưu nói rằng, “dù trong tương lai tình hình có diễn tiến thế nào đi nữa, thì thế giới vẫn sẽ đối kháng hơn”, có nghĩa là “Trung Quốc chắc chắn cần phải duy trì khả năng răn đe hạt nhân”.
Trung Quốc không công khai bất kỳ chi tiết nào về kho vũ khí hạt nhân và cho đến nay vẫn từ chối tham gia vào các cuộc đàm phán với Mỹ về kiểm soát vũ khí hạt nhân với lý do Washington nên tự cắt giảm kho hạt nhân của mình trước.
Huyền Anh