Bảo Nguyên
Người mua nhà trên khắp Trung quốc đang chuyển đến ở tại các căn nhà xây dựng dang dở, vì vấn đề tài chính hoặc nhằm gây áp lực buộc chính quyền hoặc nhà phát triển bất động sản phải hoàn thành công trình xây dựng. Tình trạng này của người dân không biết sẽ kéo dài bao lâu khi mà lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc đang lao dốc sâu.
Sống trong các căn hộ dang dở
Trong sáu tháng, nhà của bà Xu là một căn phòng trong một căn hộ cao tầng ở thành phố Quế Lâm, miền nam Trung Quốc mà bà đã mua cách đây ba năm. Bà đã bị thu hút bởi những tờ rơi quảng cáo về tầm nhìn ra bờ sông và không khí trong lành của thành phố.
Tuy nhiên, điều kiện sống của bà hiện giờ khác xa so với những gì đã hứa: tường không sơn, những ổ cắm điện còn trống và không có khí đốt hoặc nước sinh hoạt. Mỗi ngày bà leo lên xuống vài dãy cầu thang mang theo những chai nước nặng được bơm đầy từ một cái vòi bên ngoài.
“Tất cả số tiền tiết kiệm của gia đình đều được đầu tư vào ngôi nhà này”, bà Xu, 55 tuổi, nói với Reuters từ khu phức hợp Xiulan County Mansion. Căn phòng của bà trống rỗng ngoại trừ một chiếc giường phủ màn chống muỗi, một vài thứ cần thiết và chai lọ rỗng trên sàn. Bà từ chối cung cấp tên đầy đủ của mình, với lý do đây là vấn đề nhạy cảm.
Bà Xu và khoảng 20 người mua khác sống trong Xiulan County Mansion dùng chung một nhà vệ sinh ngoài trời tạm bợ và tụ tập trong ngày tại một chiếc bàn và băng ghế ở khu vực sân trung tâm.
Họ nằm trong một phần của phong trào những người mua nhà trên khắp Trung Quốc đã chuyển đến những căn hộ mà họ gọi là căn hộ “hư nát”, để gây áp lực buộc các nhà phát triển và chính quyền phải hoàn thành các căn hộ hoặc vì nhu cầu tài chính. Nhiều nhà xây dựng thiếu tiền tạm dừng xây dựng trong bối cảnh ngành bất động sản của đất nước đang lao dốc sâu.
Viện nghiên cứu bất động sản E-House Thượng Hải ước tính vào tháng 7 rằng các dự án bị đình trệ chiếm 3,85% thị trường nhà ở của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2022, tương đương với diện tích 231 triệu mét vuông.
Trong khi một số chính quyền địa phương đã thực hiện các bước để thúc đẩy thị trường bất động sản bằng cách thiết lập các quỹ cứu trợ, những người mua như bà Xu, những người đã trả tiền đặt cọc trước và đang chịu trách nhiệm cho các khoản vay thế chấp, vẫn rơi vào tình trạng bị quên lãng.
Biểu tình ngừng thanh toán thế chấp
Sự gia tăng của các căn hộ chưa hoàn thiện đã gây ra sự bất tuân tập thể chưa từng có, được thúc đẩy bởi phương tiện truyền thông xã hội: vào cuối tháng 6, hàng nghìn người mua nhà tại ít nhất 100 thành phố đã đe dọa ngừng thanh toán thế chấp để phản đối việc xây dựng bị đình trệ.
Ông Yan Yuejin, giám đốc nghiên cứu tại Shanghai E-House, cho biết thị trường bất động sản nói chung rất nhạy cảm với các trường hợp căn hộ chưa hoàn thiện vì 90% nhà mới mua ở Trung Quốc được mua trên giấy tờ trong khi vẫn đang trong quá trình xây dựng.
Ông nói: “Nếu vấn đề này không được giải quyết, nó sẽ ảnh hưởng đến các giao dịch bất động sản, uy tín của chính quyền và nó có thể làm trầm trọng thêm vấn đề nợ của các nhà phát triển”.
Lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc lao dốc sâu, cùng với sự gián đoạn do các biện pháp chống COVID nghiêm ngặt gây ra, đang tác động đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới ngay khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chuẩn bị cho Đại hội 5 năm một lần vào tháng tới.
Rơi từ thiên đường
Bà Xu đã mua căn hộ hai phòng ngủ, rộng 70 mét vuông của mình vào đầu năm 2019, khoảng một năm sau khi nhà phát triển của nó, Jiadengbao Real Estate, bắt đầu xây dựng và bắt đầu tiếp thị các căn hộ với giá khoảng 6.000 CNY (nhân dân tệ) (khoảng 851 USD) mỗi mét vuông, mà họ cho biết sẽ đi kèm với các tiện nghi chẳng hạn như hệ thống sưởi sàn và bể bơi chung.
Ban đầu, việc thi công tiến triển nhanh chóng, với các khối nhà trong khu phức hợp 34 tòa tháp trong kế hoạch sẽ lần lượt được xây dựng lên.
Nhưng vào tháng 06/2020, Jiadengbao Real Estate đã gây chú ý sau khi một tòa án buộc tội công ty mẹ của nó gây quỹ bất hợp pháp và tịch thu tài sản trị giá 340 triệu CNY của công ty, bao gồm một số căn hộ ở Xiulan County Mansion.
Việc xây dựng dừng lại vào giữa năm 2020, điều được bà Xu phát hiện ra vài tháng sau đó. Bà mô tả cảm xúc của bà vào thời điểm đó là “rơi từ thiên đường”.
Kể từ khi cuộc khủng hoảng nợ nổ ra vào năm 2021, thêm hàng nghìn người mua nhà cũng rơi vào tình trạng khó khăn tương tự khi các nhà phát triển thiếu tiền phá sản hoặc bỏ rơi các dự án đang gặp khó khăn.
Tình trạng này sẽ kéo dài bao lâu?
Vào một ngày gần đây, dãy nhà chính của Xiulan County Mansion được bao quanh bởi một hàng rào màu xanh lam cao trong khi nhà câu lạc bộ, được quảng cáo trong các tài liệu, được bao phủ bởi một lớp cây cối rậm rạp. Máy trộn xi măng, cọc sắt, đống mảnh vụn nằm ngổn ngang xung quanh.
Bà Xu, hiện đang thất nghiệp, cho biết bà đã mua căn hộ cho cậu con trai duy nhất của mình với hy vọng cậu bé sẽ có thể chăm lo cho gia đình ở đó. Bà cho biết con trai và chồng cô, sống cách xa đó ở tỉnh Hà Bắc nằm ở phía bắc, đã đổ lỗi cho bà vì tình trạng khó khăn về tài chính của họ và không còn nói chuyện với bà.
Bà nói: “Chúng tôi không biết mình sẽ phải sống ở đây bao lâu vì chính phủ chưa nói gì chính thức”.
Bà hy vọng chính quyền Quế Lâm sẽ vào cuộc để giúp đỡ.
Bà Xu tới từ Bảo Định (Hà Bắc), thành phố ở phía Bắc, là nơi đăng ký của công ty mẹ của Jiadengbao Real Estate. Cơ quan quản lý nhà ở Bảo Định cho biết vào tháng 11 năm ngoái rằng, chính quyền thành phố và ủy ban Đảng Cộng sản đã thành lập một nhóm để giải quyết vấn đề.
“Nếu chính quyền thực sự muốn bảo vệ sinh kế của người dân và tiếp tục xây dựng, chúng tôi sẽ trở về nhà”, bà Xu nói.
Bảo Nguyên