Hôm 27/7 tại Hội nghị Ngoại trưởng Diễn đàn khu vực ASEAN lần thứ 31, được tổ chức ở thủ đô Viêng Chăn của Lào, ông Josep Borrell – đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU – đã có phát biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình ổn định ở Biển Đông.
Ông Borrell hôm thứ Bảy nói tại Diễn đàn khu vực ASEAN rằng: “Chỉ thông qua hành động chung trong quan hệ đối tác, chúng ta mới có thể giải quyết được những thách thức mà thế giới đang phải đối mặt. Đó là lý do khiến ASEAN có tầm quan trọng như vậy… Trong thế giới khủng hoảng và đối đầu nguy hiểm ngày nay, châu Âu và ASEAN phải sát cánh cùng nhau vì một trật tự thế giới dựa trên Hiến chương Liên Hợp Quốc, quyền lợi của tất cả các nước dù lớn hay nhỏ trong khuôn khổ này đều được bảo vệ”.
Ông lưu ý: “Vào thời điểm mối quan hệ kinh tế của châu Âu với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ở mức mạnh mẽ nhất thì tình hình an ninh xung quanh chúng ta ngày càng trở nên nguy hiểm. Xung đột đe dọa sự ổn định của cả hai khu vực: Cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, tình trạng bất ổn ở Trung Đông, và căng thẳng ở Biển Đông”.
Đại diện châu Âu nói: “Về vấn đề Ukraine, chiến tranh đã quay trở lại châu Âu sau khi Nga xâm lược Ukraine. Bởi vì rõ ràng là có kẻ bị xâm lược và có kẻ xâm lược! Nhưng cuộc chiến ở Ukraine ảnh hưởng đến tất cả chúng ta. Vâng, hòa bình là cần thiết, nhưng phải công bằng và phải tôn trọng luật pháp quốc tế. Hòa bình phải tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, không thể tưởng thưởng hành vi xâm lược”; “Ngày nay, tên lửa của Triều Tiên đe dọa không chỉ khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà còn cả châu Âu. Tên lửa của Triều Tiên đang được Nga dùng xâm lược Ukraine. Thông qua việc liên minh với Nga trong cuộc chiến ở Ukraine, Triều Tiên đang gây hại cho nỗ lực mở rộng phòng thủ và vi phạm các nghị quyết của Liên Hợp Quốc. Vấn đề chuyển giao vũ khí bất hợp pháp này phải dừng lại, cũng như việc Triều Tiên tiếp tục phóng tên lửa và thúc đẩy chương trình hạt nhân của họ phải dừng lại”.
Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không được hỗ trợ Nga trực tiếp hoặc bằng cách cung cấp những phương tiện lưỡng dụng [quân – dân sự]. Làm như vậy sẽ làm suy yếu thêm các quy tắc mà chúng ta cùng tuân thủ, và kéo dài cuộc chiến tranh xâm lược này. Nếu chúng ta không dừng cuộc chiến vô đạo này, nhiều nước khác cũng sẽ noi theo Nga bằng cách dùng bạo lực xâm chiếm lãnh thổ. Một thế giới xem quyền lực là công lý sẽ gây nguy hiểm cho sự ổn định toàn cầu.”
“Về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chúng ta phải đảm bảo ‘hòa bình’ của khu vực. Đúng vậy, châu Âu phải đối mặt với chiến tranh ở biên giới của mình, nhưng trung tâm của cạnh tranh toàn cầu là ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Trong một thế giới toàn cầu hóa thì mọi nơi liên quan nhau. Nếu ví châu Á là trái tim đang đập của nền kinh tế thế giới, thì các tuyến thương mại của khu vực này tới châu Âu và châu Mỹ là những huyết mạch quan trọng.”
“Điều quan trọng là giảm căng thẳng và chúng tôi ủng hộ những nỗ lực làm như vậy. La bàn của chúng tôi là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Việc sử dụng vũ lực sẽ không giải quyết được vấn đề. Hậu quả của xung đột ở Biển Đông sẽ nghiêm trọng hơn nhiều so với xung đột ở Biển Đỏ. Duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan có liên quan đến lợi ích trực tiếp của chúng tôi và chúng tôi phản đối mọi nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc ép buộc.”
“Niềm tin của tôi vẫn kiên định: Sức mạnh của EU và ASEAN nằm ở việc đoàn kết các nước khác nhau dưới một tầm nhìn chung, để xây dựng thế giới tốt đẹp hơn – một thế giới mà pháp trị không phải là một quá trình chọn lọc, một thế giới mà hòa bình và thịnh vượng cho tất cả mọi người.”
“Chúng ta hãy đầu tư vào kết nối để gần gũi nhau hơn. Chúng ta hãy đầu tư vào kết nối lẫn nhau thay vì xung đột. Dù đất nước là cường quốc hay quốc gia nhỏ, hãy cùng nhau giữ vững các cam kết quốc tế của chúng ta, coi trật tự quốc tế có quy củ dựa trên Hiến chương Liên Hợp Quốc là nền tảng cho mối quan hệ của chúng ta”.
Ngoài ra khi gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm thứ Sáu, ông Borrell cho biết rằng, “EU và Trung Quốc cần thừa nhận mối quan ngại của mình. Thứ nhất, Trung Quốc ủng hộ cuộc chiến xâm lược của Nga ở Ukraine, điều này có tác động tiêu cực đến mối quan hệ giữa EU và Trung Quốc”.
Ông Borrell yêu cầu: “Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng đối với Nga để góp phần chấm dứt chiến tranh.” Ông yêu cầu Trung Quốc ủng hộ tiến trình hòa bình Ukraine và tin rằng tuyên bố chung với Brazil vào tháng 5/2024 không đi theo hướng này.
Về vấn đề Đài Loan, ông nhắc lại rằng “Lập trường của EU không thay đổi. EU theo đuổi chính sách ‘một Trung Quốc’ và công nhận Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc. Chúng tôi đã tiến hành hợp tác chặt chẽ với Đài Loan trong nhiều lĩnh vực mà không công nhận về mặt ngoại giao [trong tư cách Đài Loan là một quốc gia]”.
Theo RFI