Phụng Minh
Tự do ngôn luận ở trên WeChat có nghĩa là cảnh sát có quyền tự do tới bắt bạn chỉ vì bạn đã chia sẻ một bài báo nước ngoài…
Đối với người Hoa ở Trung Quốc đại lục, WeChat kiểm soát hầu hết mọi thứ: Ngoài trò chuyện và liên lạc, nó còn có thể thanh toán hóa đơn; người Hoa ở nước ngoài sử dụng nó để chuyển tiền, liên hệ với người thân ở Trung Quốc hoặc thành lập “nhóm liên lạc” ở nước ngoài. Tuy nhiên, đằng sau tất cả những điều này là sự giám sát và tuyên truyền mạnh mẽ chưa từng có của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Cô Lý (Joanne Li), một Hoa kiều, đã tận mắt chứng kiến điều này.
Cô Lý, người trở về từ Canada hai năm trước, đã đăng lại một bài báo của Đài Á Châu Tự do trên WeChat vào đầu năm nay, trong đó nói về sự xấu đi của quan hệ ngoại giao Trung Quốc – Canada liên quan đến chủ đề bị kiểm duyệt. Ngày hôm sau, 4 cảnh sát xuất hiện trong căn hộ nơi gia đình cô sống, họ mang theo súng và khiên chống bạo động.
“Mẹ tôi đã vô cùng hoảng sợ”, cô Lý nói. “Bà tái mặt đi khi nhìn thấy họ (cảnh sát)”.
Tờ New York Times ngày 4/9 đưa tin, cảnh sát Trung Quốc đã tịch thu điện thoại di động và máy tính của cô Lý về đồn cảnh sát địa phương. Họ khóa chân cô vào một thiết bị gọi là “ghế hổ” và liên tục thẩm vấn về bài báo này và các liên hệ ở nước ngoài của cô trên WeChat, sau đó giam cô trong xà lim một đêm, và sau đó tra khảo cô nhiều lần.
Trớ trêu hơn, cô Lý nói rằng một cảnh sát ĐCSTQ thậm chí còn khăng khăng rằng Trung Quốc “bảo vệ quyền tự do ngôn luận”. Cô ấy nói, “Tôi không nói gì cả. Tôi chỉ nghĩ, quyền tự do ngôn luận là gì? Có phải là tự do kéo tôi xuống đồn cảnh sát và khiến tôi mất ngủ để tra khảo tôi không?”
Cuối cùng, cảnh sát buộc cô ấy phải viết lời thú tội và tuyên thệ ủng hộ ĐCSTQ, sau đó trả tự do cho cô.
Khi WeChat trở nên phổ biến, nó đã trở thành một công cụ kiểm soát xã hội mạnh mẽ của ĐCSTQ. Các nhà chức trách của ĐCSTQ giám sát và định hướng người dân về những gì họ nói, những ai họ nói chuyện cùng và những gì họ xem.
Tháng trước, một công dân đại lục đã bị giam giữ và bị phạt chỉ vì chế giễu bằng câu “nhóm hỗ trợ chính là để nâng cao thành tích chính trị” trong nhóm WeChat. Gần đây, ngày càng có nhiều vụ việc kiểu này xảy ra ở đại lục và sự kiểm soát của ĐCSTQ đối với lời nói của người dân đại lục đang leo thang, theo Soundofhope.
Theo tin tức vào ngày 14/8, một công dân của thành phố Y xuân, tỉnh Hắc Long Giang, đã thảo luận về “đội y tế địa phương đã được cử đến để hỗ trợ Hiếu Cảm, Hồ Bắc” trong một nhóm WeChat. Dưới bức ảnh của đội hỗ trợ, anh ta đã gửi một câu: “Tôi đã ở đó và tôi sẽ được thăng chức khi tôi trở lại”. Đoạn tin nhắn được khen ngợi trong nhóm WeChat, nhưng một người đã ngay lập tức để lại lời nhắn rằng: “Người huynh đệ, anh phải có trách nhiệm với những gì mình nói”.
Sau đó, công dân nói trên bị giam giữ trong 5 ngày và bị phạt 200 nhân dân tệ. Cư dân mạng bình luận rằng có thể có “mạng lưới cảnh sát chìm” trong nhóm WeChat.
John Demers, Trợ lý Bộ trưởng An ninh Quốc gia của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, gần đây đã tham dự một sự kiện trực tuyến của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Think Tank (CSIS) nói rằng WeChat được ĐCSTQ sử dụng như một công cụ giao tiếp để đảm bảo lòng trung thành của các sinh viên du học Trung Quốc đối với nó.
Ông nói rằng WeChat là “một cách để ĐCSTQ giao tiếp với người Trung Quốc tại Hoa Kỳ”. ĐCSTQ sẽ sử dụng WeChat để truyền tải một số thông điệp đến sinh viên Trung Quốc tại Hoa Kỳ để đảm bảo rằng họ không bị tiếp xúc với “các ý tưởng về tự do, dân chủ hoặc tự do tôn giáo”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp vào ngày 6/8, cấm các cá nhân và thực thể Mỹ thực hiện bất kỳ giao dịch nào với Tencent, công ty mẹ của WeChat. Lệnh cấm sẽ có hiệu lực sau 45 ngày.
Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro ngày 31/8 tuyên bố rằng ngoài việc hạn chế TikTok và WeChat, chính quyền Trump cũng sẽ nhắm mục tiêu đến nhiều ứng dụng của Trung Quốc hơn.
Ông Navarro cho biết: “Nó sẽ được sử dụng để đánh cắp mật khẩu của bạn, và thậm chí trong một số trường hợp, nó sẽ được sử dụng để vơ vét tài sản và lừa bịp bạn. Đất nước này (Hoa Kỳ), tổng thống này (Donald Trump) sẽ không dung thứ cho điều đó”.