Nicole Hao
Không có tin tức về anh kể từ đầu năm ngoái, ký giả công dân Phương Bân vẫn bị giam giữ ở Vũ Hán chờ ngày ra tòa.
Anh Phương Bân, ký giả công dân Trung Quốc đầu tiên đưa tin về sự khởi đầu của đại dịch COVID-19 ở miền trung Trung Quốc, đang bị bắt giam tại Trung tâm Giam giữ Giang Ngạn ở thành phố Vũ Hán, một quan chức địa phương cho biết hôm 24/11.
Vị quan chức này nói với The Epoch Times rằng vụ án của anh Phương do Tòa án Quận Giang Ngạn xét xử.
Đây là lần đầu tiên thế giới bên ngoài biết về tung tích của anh Phương kể từ khi anh bị bắt hôm 09/02/2020.
Là một doanh nhân ở thành phố Vũ Hán, nơi đại dịch COVID-19 bùng phát, anh Phương đã chứng kiến những bệnh viện đông đúc và nhiều người tử vong vì căn bệnh này trong suốt tháng 01/2020. Anh cũng chứng kiến chính quyền cộng sản đã nói dối như thế nào về đại dịch.
Bất chấp những lo ngại về việc bị lây nhiễm hay bị chính quyền truy quét vì tiết lộ sự thật, anh Phương đã quay video tại các bệnh viện ở Vũ Hán và sau đó hôm 25/01/2020 anh đã xoay xở để công bố chúng trên YouTube, một mạng xã hội mà các nhà kiểm duyệt Trung Quốc không thể tiếp cận.
Các video của anh Phương đã nhanh chóng thu hút sự chú ý trên toàn thế giới, cho phép mọi người hiểu COVID-19 nghiêm trọng như thế nào. Lòng can cảm của anh cũng đã khuyến khích một số ký giả công dân Trung Quốc tham gia cùng.
Phản ứng trước những nỗ lực của anh, Trung Cộng đã bắt giữ anh Phương nhiều lần trong khoảng thời gian từ ngày 01/02 đến 09/02/2020.
Hôm 09/02/2020, anh Phương công bố video cuối cùng của mình, trong đó anh kêu gọi tất cả người dân Trung Quốc chống lại chế độ cộng sản.
“Trao lại quyền lực của chế độ này cho người dân,” anh Phương nói trong video.
Kể từ đó, anh Phương đã mất tích và các thành viên trong gia đình từ chối nói bất cứ điều gì về anh vì sợ chính quyền.
Ba ký giả công dân khác — Trần Thu Thực (Chen Qiushi), Lý Trạch Hoa (Li Zehua), và Trương Triển (Zhang Zhan) đã bị bắt giữ ở Vũ Hán vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm ngoái. Anh Lý được trả tự do hồi tháng 03/2020, cô Trương đã gặp luật sư của mình vào ngày 08/06/2020, và bị kết án 4 năm tù, trong khi anh Trần được xác nhận là còn sống và vẫn an toàn hồi tháng 09/2020.
Kể từ khi bị bắt, chính quyền đã không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về anh.
Anh Phương vẫn còn sống
Hôm 24/11, một quan chức Vũ Hán đáng tin cậy nói với The Epoch Times qua điện thoại rằng anh Phương vẫn còn sống và vụ án của anh cần thêm thời gian để giải quyết các thủ tục pháp lý.
Tên và chức vụ của quan chức không được tiết lộ vì lý do an toàn.
Vị quan chức này cho biết, “Vụ án của anh Phương có liên quan đến đại dịch nên rất phức tạp. Chúng tôi [Tòa án Quận Giang Ngạn và Viện Kiểm sát Quận (công tố viên)] cần nghiên cứu thêm trước khi có thể gửi báo cáo của mình [lên Tòa án Trung cấp Vũ Hán]. Chúng tôi sẽ xin hoãn phiên điều trần.”
Luật sư nhân quyền Trung Quốc Ngô Thiệu Bình (Wu Shaoping) sinh sống tại Hoa Kỳ, người từng điều hành một công ty luật ở Thượng Hải và đại diện cho những người bất đồng chính kiến và tù nhân lương tâm trong những năm 2010, đã theo dõi tình huống của anh Phương.
“Tòa án và công tố viên đang tìm cách ghép tội cho anh Phương, sau đó họ có thể kết án tù anh dựa trên những lý do này,” ông Ngô nói với The Epoch Times hôm 24/11.
Ông Ngô nói anh Phương không vi phạm bất kỳ luật nào của Trung Quốc.
Một người dân Vũ Hán ủng hộ anh Phương nói với The Epoch Times qua điện thoại rằng gia đình anh không thể thuê luật sư và họ chưa nhận được bất kỳ tài liệu pháp lý nào từ tòa án hoặc viện kiểm sát.
Một cư dân muốn giấu tên cho biết, “Luật pháp Trung Quốc cấp cho anh Phương Bân, một công dân, quyền đưa tin về tình hình ở Vũ Hán trong thời kỳ đại dịch với tư cách là một ký giả công dân. Anh ấy vô tội.”
Gia đình anh Phương đã quá lo sợ để nhận sự giúp đỡ từ bất kỳ ai vì bị chính quyền đe dọa, cư dân này cho biết. Họ có thể mất việc làm hay tiền bạc nếu chống lại chế độ và tiết lộ tình trạng của anh Phương ra bên ngoài. Kịch bản tồi tệ nhất là họ sẽ bị giam giữ và bị kết án với một tội danh đã được chỉ định.
The Epoch Times không thể liên lạc với các thành viên trong gia đình của anh Phương.
Tiến sĩ Tần Tấn (Qin Jin) thuộc khoa Xã hội học tại Đại học Sydney đã kêu gọi cộng đồng quốc tế lên tiếng vì anh Phương.
“Chúng ta cần sự hỗ trợ từ các chính phủ, chính trị gia, Liên Hiệp Quốc, các Tổ chức Phi Chính phủ, và các nhà hoạt động của quốc gia phương Tây. Họ nên thúc giục Trung Cộng trả tự do cho anh Phương,” ông Tần nói với The Epoch Times.
Luật sư nhân quyền Ngô đã ca ngợi lòng can cảm của anh Phương vì đã đặt tính mạng mình vào vòng nguy hiểm để đưa tin về đại dịch.
“Anh Phương Bân đã cho chúng ta thấy đại dịch COVID-19 nghiêm trọng như thế nào ở giai đoạn đầu. Thế giới nên lên tiếng vì anh ấy,” ông Ngô nói.
COVID-19 là bệnh do virus Trung Cộng gây ra, thường được gọi là virus corona chủng mới.
Bà Nicole Hao là một phóng viên sinh sống tại Hoa Thịnh Đốn. Bà chuyên viết về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc. Trước khi gia nhập Epoch Media Group hồi tháng 07/2009, bà từng là giám đốc sản phẩm toàn cầu cho một doanh nghiệp đường sắt ở Paris, Pháp.
Thiện Lan biên dịch