Sau khi quân đội Nga tháo chạy khỏi Lyman, Bộ Quốc phòng Ukraine hôm Chủ Nhật (2/10) thông báo đã giành lại quyền kiểm soát trung tâm vận tải và hậu cần quan trọng ở miền đông Ukraine này. NATO và Mỹ đã chúc mừng chiến thắng của quân đội Ukraine.
Bộ Quốc phòng Ukraine hôm Chủ Nhật (2/10) cho biết họ đã “loại bỏ hoàn toàn quân Nga chiếm đóng” tại Lyman. Các video trước đó được đăng tải trên mạng xã hội cho thấy quân đội Ukraine đã đạt được tiến bộ lớn trong việc chiếm lại Lyman, và rồi lá cờ Ukraine đã được treo ở Lyman sau khi đánh bật quân đội Nga khỏi đây.
Lyman là một phần của khu vực thôn tính mà ông Putin đã công bố hôm thứ Sáu (30/9), đây là thành công lớn nhất của quân đội Ukraine kể từ cuộc phản công vào tháng trước.
Sau đó Tổng thống Zelensky của Ukraine cũng tuyên bố trong một đoạn video đăng trên Telegram rằng quân đội Ukraine đã kiểm soát hoàn toàn Lyman, đồng thời ông cũng gửi lời cảm ơn tới những nỗ lực của toàn quân đội Ukraine. “Trong tuần qua, số lượng cờ Ukraine ở vùng Donbas đã tăng lên. Sẽ có nhiều hơn trong một tuần nữa”, ông Zelensky nói.
Vùng Donbas bao gồm Donetsk và Luhansk. Thành phố Lyman thuộc vùng Donetsk.
Thống đốc Serhiy Haidai của vùng Luhansk cũng xác nhận thông tin trên Twitter rằng Lyman đã hoàn toàn được “làm sạch”, “Chúng tôi đang chờ quân đội Ukraine bắt đầu khôi phục quy mô lớn các vùng lãnh thổ bị mất ở khu vực Luhansk”.
Theo Sputnik, về phía Nga, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói rằng: “Vì nguy cơ bị bao vây, các binh sĩ đồng minh (chỉ quân đội Nga và lực lượng ly khai tại miền Đông Ukraine) đã rút khỏi Lyman và rút về các phòng tuyến thuận lợi hơn”.
Lyman là trung tâm hậu cần và vận chuyển của quân đội Nga, việc mất thành phố trọng yếu này là một bước lùi lớn của quân đội Nga. Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm thứ Bảy (1/10) rằng quân đội Nga đã rút khỏi thành phố Lyman do bao vây của các lực lượng Ukraine.
Tờ Capitol Hill đưa tin, việc Lyman thất thủ là tình cảnh tủi hổ mới nhất mà Tổng thống Nga Putin phải đối mặt. Do phản công của Ukraine, quân đội Nga gần đây đã lần lượt mất quyền kiểm soát ở đông bắc Ukraine.
Giành lại quyền kiểm soát Lyman sẽ là thành tựu lớn nhất của Ukraine kể từ trận đại chiến hồi tháng trước ở khu vực đông bắc Kharkiv.
Putin gần đây đã ra lệnh tuyển 300.000 quân dự bị để hỗ trợ quân đội Nga. Putin cũng tuyên bố sáp nhập các vùng Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia của Ukraine, tương đương 18% tổng diện tích Ukraine. Động thái này bị Ukraine và các nước phương Tây lên án là một trò hề.
“Nga đã dàn dựng một trò hề ở Donbas”, Tổng thống Zelensky của Ukraine nói trong một bài phát biểu vào tối thứ Bảy.
Người dân Lyman bị tàn phá bởi chiến tranh đã xuống đường vào sáng Chủ Nhật để tận hưởng không khí bình yên lạ thường sau nhiều tháng chiến đấu. Vào đêm trước đó những người lính Nga cuối cùng đã lái xe ra khỏi thành phố để tránh bị quân Ukraine đang tiến gần bao vây, tuy nhiên không phải tất cả đều chạy thoát được. Bên vệ đường ngoài thành phố Lyman có thể chứng kiến cảnh vô số phương tiện của Nga bị đốt cháy và xác của binh sĩ Nga.
Việc Nga rút khỏi Lyman làm phức tạp thêm động thái Putin tuyên bố sáp nhập 4 khu vực của Ukraine, đồng thời mở đường cho việc quân đội Ukraine có thể đẩy mạnh hơn nữa chiếm lại các khu vực đã sáp nhập.
Hôm thứ Bảy (1/10), phát ngôn viên quân sự của Lực lượng phía Đông Ukraine là Serhii Cherevatyi cho biết rằng việc chiếm lại Lyman rất quan trọng vì đây là một bước tiến lớn để Ukraine lấy lại Donbas. Đây là cơ hội để tiến xa hơn về phía Kreminna và Severodonetsk. Vấn đề rất quan trọng về mặt tâm lý.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm Chủ Nhật cho biết Ukraine đã tái chiếm một thành phố trên lãnh thổ mà Tổng thống Nga Putin đã tuyên bố sáp nhập, một dấu hiệu cho thấy Ukraine có khả năng phản công hiệu quả.
Ông Stoltenberg nói trong một cuộc phỏng vấn của NBC: “Chúng tôi đã thấy họ (quân đội Ukraine) chiếm lại Lyman, điều này cho thấy người Ukraine đang tiến bộ và có thể đẩy lùi quân Nga vì lòng dũng cảm và kỹ năng của họ, nhưng tất nhiên cũng là vì những vũ khí tiên tiến được cung cấp bởi Mỹ và các đồng minh khác”, “Các đồng minh đang tăng cường hỗ trợ Ukraine, đó là cách tốt nhất để đảm bảo… Ukraine thực sự có thể giành lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng”.
Ông cũng cho biết cách tốt nhất để chống lại việc Nga tuyên bố sáp nhập các vùng của Ukraine là tiếp tục ủng hộ Chính phủ Ukraine.
Khi được hỏi về việc Ukraine xin nhanh chóng gia nhập NATO, ông Stoltenberg nói: “Bất kỳ quyết định nào về tư cách thành viên đều cần có quyết định nhất trí của tất cả 30 nước thành viên”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết Mỹ “rất được khích lệ” trước thành tích của quân đội Ukraine, đồng thời nói thêm rằng việc mất trung tâm vận tải và hậu cần sẽ dẫn đến tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với quân đội Nga.
Hôm thứ Bảy, đồng minh Ramzan Kadyrov của ông Putin đứng đầu Cộng hòa Chechnya thuộc Nga, cho biết Moscow nên cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân mức độ thấp ở Ukraine.
Ông Austin cho biết trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng bởi CNN hôm Chủ Nhật rằng ông tin Ukraine “cũng đang đạt được tiến bộ” ở khu vực Kherson, nói thêm rằng đã có một số loại thay đổi tại chiến trường. “Những gì chúng ta đang thấy bây giờ là sự thay đổi tình hình chiến trường”, ông Austin nói.
Ông cho rằng thay đổi là do kỹ năng người lính Ukraine và việc sử dụng vũ khí chiến lược của họ do Mỹ và các đồng minh NATO cung cấp, đặc biệt là việc họ sử dụng Hệ thống tên lửa cơ động cao (HIMARS).
Ông cũng nói rằng quân đội Ukraine “đã sử dụng công nghệ như Himars” và “sử dụng đúng cách” để “tấn công các mục tiêu như kho hậu cần và sở chỉ huy của Nga, lấy đi của người Nga những khả năng quan trọng”.
“Đó không chỉ là về trang bị có được mà còn là về cách sử dụng chúng, cách đồng bộ hóa mọi thứ để tạo ra hiệu ứng chiến trường, từ đó có thể tạo ra cơ hội”.
Ông Austin cũng nói “rất khó đoán trước” điều gì sẽ xảy ra với Ukraine, nhưng cho biết Mỹ sẽ “tiếp tục cung cấp hỗ trợ an ninh cho Ukraine miễn là Ukraine cần”. Ông nói: “Người Ukraine đã khiến thế giới phải ngạc nhiên về khả năng chống trả, khả năng chủ động nỗ lực bảo vệ nền dân chủ của họ. Ý chí chiến đấu này đã đoàn kết cộng đồng quốc tế trong nỗ lực cung cấp cho họ hỗ trợ an ninh để họ có thể tiếp tục chiến đấu”.
Trước đó vào ngày 30/9, Tổng thống Zelensky thông báo nước này đã nộp đơn xin gia nhập NATO. Hôm 2/10, lãnh đạo của 9 quốc gia trong NATO đã ra tuyên bố chung ủng hộ tư cách thành viên của Ukraine và kêu gọi liên minh này tăng cường hỗ trợ quân sự cho Kyiv.
Tuyên bố viết: “Chúng tôi nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Chúng tôi không công nhận và sẽ không bao giờ công nhận những nỗ lực của Nga nhằm sáp nhập bất kỳ lãnh thổ nào của Ukraine”.
Mộc Vệ (t/h)
Sinh viên đại học danh tiếng Nga công khai thách thức ông Putin
Truyền thông Anh Daily Mail đưa tin, hàng nghìn sinh viên ưu tú tại một trong những trường đại học danh tiếng nhất của Nga đang công khai thách thức cuộc chiến của ông Putin ở Ukraine, với yêu cầu trở lại học trực tuyến để họ có thể học từ nước ngoài, và tránh bị gọi tham chiến trong cuộc xung đột đẫm máu.
Theo báo cáo, khoảng 3.100 sinh viên tại Trường Kinh tế thuộc Đại học Nghiên cứu Quốc gia ở Matxcova đã đe dọa sẽ bỏ học nếu họ bị từ chối.
Lời đe dọa của họ đã khiến các nhà bình luận ủng hộ chiến tranh phẫn nộ, nhưng động thái của họ làm nổi bật một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tàn khốc đối với ông Putin từ phía những sinh viên sáng giá nhất của Nga.
Đây là trường đại học duy nhất ở Nga được xếp hạng trong 100 trường đại học hàng đầu của Bảng xếp hạng các trường đại học trẻ của tạp chí Times Higher Education.
Kênh Readovka ủng hộ Điện Kremlin chỉ trích: ‘Các sinh viên có tư tưởng chống đối quyết định phản bội nhà nước của họ, nhưng họ vẫn tiếp tục nhận được lợi ích từ đó’.
Những người theo chủ nghĩa dân tộc ủng hộ chiến tranh đã chết lặng trước hành động của sinh viên.
Tờ Daily Mail viết rằng: “Làn sóng phản đối dâng cao cho thấy ông Putin đang lạc nhịp với nhiều người Nga trẻ tuổi, những người không đồng quan điểm với ông rằng Ukraine đầy rẫy phát xít và phải bị xâm lược bằng cách huy động dân thường”.
Về lý thuyết sinh viên được miễn điều động. Nhưng cuộc biểu tình cho thấy sinh viên không tin tưởng vào chính quyền về việc miễn nhập ngũ đối với họ.
Trần Phong