Jane Tao • Lynn Xu
Cái chết của một doanh nhân đã làm nổi bật bản chất săn mồi của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và các cơ quan kỷ luật của nó, đồng thời nhấn mạnh tình thế khó khăn mà các doanh nghiệp tư nhân ở Trung Quốc hiện đang phải đối mặt.
Một doanh nhân ở một thành phố công nghiệp ở miền đông Trung Quốc đã nhảy lầu tự tử vào tuần trước sau khi bị ủy ban kỷ luật địa phương thẩm vấn.
Công ty TNHH Thiết bị bôi trơn thủy lực Thường Châu Huali (Huali) đã đăng một bài viết trên WeChat vào ngày 11/11, nói rằng dưới sự cưỡng ép, chủ tịch của công ty, ông Cheng Yong, đã thú nhận tham gia vào một kế hoạch hối lộ liên quan đến một quan chức địa phương.
Bài đăng cho biết ông Cheng sau đó đã “nhảy từ trên cao để tự tử nhằm chứng minh mình vô tội”, bài đăng này sau đó đã bị xóa.
Bắt đầu từ ngày 8/11, ông Cheng, 44 tuổi, đã phải chịu đựng cuộc thẩm vấn 3 ngày liên tiếp của Ủy ban Giám sát và Kiểm tra Kỷ luật Thường Châu (CCDIS), một cơ quan kỷ luật của ĐCSTQ. Ủy ban đang điều tra vụ án của ông Yang Kangcheng, cựu phó lãnh đạo chính quyền quận.
Ông Cheng để lại một lá thư tuyệt mệnh khẳng định: “Tôi thề rằng tôi không nhận khoản tiền ký gửi và hối lộ tiền mặt trị giá 8 triệu CNY [nhân dân tệ] của ông ấy [Yang Kangcheng]”. Ông Cheng đã đăng một bài viết lên WeChat ngay trước khi chết, mô tả thời gian ông ấy ở trong phòng thẩm vấn là “không thể chịu đựng được” và cho thấy rằng ông ấy có thể tự tử. Ông Cheng cũng viết một lá thư cho CCDIS nói rằng ông ấy không liên quan đến hối lộ.
Một thành viên trong gia đình nói với hãng truyền thông tài chính Trung Quốc Yicai rằng ông Cheng bị căng thẳng tột độ và chỉ ngủ một hoặc hai tiếng mỗi đêm trong thời gian bị thẩm vấn. Một ngày trước khi qua đời, ông Cheng trở về nhà vào lúc đêm khuya, khoảng 11 giờ đêm, chỉ nói “Tôi xin lỗi” với vợ.
Các bài đăng của Huali đã bị xóa và việc đưa tin về cái chết của ông Cheng trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã bị kiểm duyệt.
Vào ngày xảy ra vụ tự sát, hàng chục nhân viên Huali và người nhà đã tụ tập bên ngoài văn phòng chính quyền thành phố Thường Châu, giương biểu ngữ phản đối cách đối xử đối với ông Cheng. Ngay sau đó, họ đã bị cảnh sát đưa ra khỏi hiện trường.
Rắc rối với các cơ quan kỷ luật
Các cơ quan kỷ luật được phân bổ rải rác khắp các cơ quan của ĐCSTQ, các tổ chức tài chính và các đơn vị khác để điều tra hành vi tham nhũng hoặc vi phạm kỷ luật đảng của các quan chức và người đứng đầu đơn vị đảng.
Ông Meng Jun, một doanh nhân tại Mỹ, nói với The Epoch Times rằng nhiều cộng sự kinh doanh của ông ở Trung Quốc đã bị các cơ quan kỷ luật thẩm vấn và yêu cầu “hỗ trợ” điều tra.
Ông Meng kể câu chuyện về một người bạn, một giám đốc kinh doanh bị cơ quan kỷ luật nhắm tới. Dưới áp lực của sự cưỡng ép, đe dọa và các áp lực khác từ ủy ban kỷ luật, ông ấy đã đột ngột qua đời vì một cơn đau tim.
Ông Meng cho biết, khi một quan chức bị điều tra, các doanh nhân tư nhân có liên hệ với quan chức đó có thể phải sẵn sàng cho việc “gặp rắc rối”. Ông nói mục đích của các cuộc thẩm vấn chính thức là “để thu thập bằng chứng từ họ”.
Theo ông Meng, không thiếu nạn tham nhũng và hối lộ trong hệ thống của ĐCSTQ, và các ủy ban kỷ luật có toàn quyền quyết định truy tố ai và tiến hành điều tra đến mức nào.
“Khi cơ quan giám sát kỷ luật yêu cầu bạn nói chuyện trực tiếp 1 đối 1 để ‘hỗ trợ điều tra’, đó là một gợi ý: ‘vụ việc phụ thuộc vào bạn; bạn sẽ phải bồi thường và việc thực hiện như thế nào là tùy thuộc vào bạn”, ông Meng nói.
Sự thật về vụ việc của ông Cheng không hề đơn giản, theo quan điểm của ông Meng, nhưng ông lưu ý rằng một doanh nghiệp không thể hoạt động có lãi ở Trung Quốc nếu không có mối quan hệ nào đó với các quan chức ĐCSTQ.
Ông Cheng là đảng viên ĐCSTQ, đại diện của Đại hội đại biểu nhân dân thị trấn Zhenglu và là thành viên ủy ban chính trị quận Thiên Ninh. Ông từng giữ chức phó chủ tịch phòng thương mại của quận.
Mục đích thật sự
Vào ngày 14/11, luật sư của ông Cheng, ông Zhang Qingfang, đã viết thư cho cơ quan kỷ luật hàng đầu của Trung Quốc, nói rằng CCDIS không thể tìm ra tung tích của 8 triệu CNY (khoảng 1 triệu USD) mà họ cho rằng ông Yang đã nhận hối lộ.
Điều đó khiến ông Zhang phải đặt câu hỏi: “Tại sao CCDIS lại ép một doanh nhân tư nhân giao 8 triệu CNY, khiến ông ấy phải tự sát?”
Theo ông Zhang, CCDIS đang tìm kiếm cả nhân chứng và vật chứng để kết tội ông Yang, đó là lý do tại sao họ quay sang nhắm tới ông Cheng.
Trong bối cảnh nguồn tài chính của chính quyền địa phương vốn đã trở nên căng thẳng, việc tống tiền một doanh nhân tư nhân hoặc ép buộc nhận tội nhằm hai mục đích. Ông Zhang nói trong thư rằng, nó thỏa mãn “nhiệm vụ tạo ra doanh thu và [mở đường] cho việc thăng tiến của các quan chức CCDIS” bằng cách tịch thu “tài sản hợp pháp của những giám đốc điều hành vô tội”.
Tình cảnh khó khăn của doanh nghiệp tư nhân tại Trung Quốc
Ông Xiao Peng (hóa danh), một doanh nhân địa phương làm ăn với Huali, nói với The Epoch Times rằng công ty này có danh tiếng tốt trong khu vực, cho phép các nhân viên kỳ cựu mua cổ phiếu và trả cổ tức cho họ.
Ông Xiao cho biết, việc chia cho các quan chức địa phương một phần cổ tức của công ty là phổ biến ở Trung Quốc.
Ông Xiao cho biết: “Chính quyền ĐCSTQ gần như vắt kiệt hoàn toàn các doanh nghiệp tư nhân”. Ông nói về các quan chức địa phương từ lính cứu hỏa, cán bộ giám sát chất lượng và các thanh tra viên khác, những người viện mọi lý do có thể để lấy tiền từ các doanh nghiệp địa phương.
Ví dụ, trước đại dịch, thị trấn Hutang của Thường Châu là một trong những nơi thịnh vượng nhất đất nước, ông nói. Sau đại dịch, 70% doanh nghiệp tư nhân ở đó đã đóng cửa.
“Ngày nay, các giám đốc điều hành tư nhân không muốn khởi nghiệp. Hầu hết chúng tôi đều không muốn con cháu mình tiếp tục điều hành các nhà máy, vì chúng tôi biết rằng chính phủ [ĐCSTQ] đã bóc lột chúng tôi trong nhiều thập kỷ. Chúng tôi hy vọng thế hệ tiếp theo của chúng tôi sẽ không vận hành doanh nghiệp tư nhân; nếu không, tất cả tiền của chúng tôi sẽ rơi vào tay [ĐCSTQ]”.
Ông Xiao tin rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục trì trệ trong hai năm tới khi nợ chính phủ và cá nhân tăng lên, đồng thời doanh thu tài chính và thu nhập cá nhân sụt giảm không thể trả hết các khoản nợ đó.
Ông Meng cho biết, khu vực tư nhân đang vướng vào tình thế khó xử về sinh tồn [survivor’s dilemma: khi cá nhân có thể sống sót nhờ việc chạy trốn, hoặc ở lại chấp nhận rủi ro và giúp đỡ đồng sự]. ĐCSTQ không ủng hộ doanh nghiệp tư nhân, và trên thực tế, “dưới sự cai trị của ĐCSTQ, doanh nghiệp tư nhân chỉ là những con cừu non phục vụ việc giết thịt”, trong khi ĐCSTQ kiểm soát cuộc sống của những người tham gia doanh nghiệp tư nhân.
Kết quả là, theo ông Xiao, ngày càng có nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa và các chủ doanh nghiệp mất đi động lực phát triển tài sản của mình vì họ càng tích lũy được nhiều của cải nhờ làm việc chăm chỉ thì ĐCSTQ sẽ càng lấy đi của họ nhiều hơn. Đó là tín hiệu không tốt cho toàn bộ khu vực doanh nghiệp tư nhân, mặc dù sự sống của từng cá nhân vẫn được đảm bảo.
Một số giám đốc điều hành có thể dùng tiền để thoát khỏi nguy hiểm, như trường hợp của cựu CEO Alibaba Jack Ma, người từng bị phạt hàng tỷ CNY và tạm thời trốn khỏi Trung Quốc. Nhưng nhiều người thì không. Ông Meng trích dẫn trường hợp của người sáng lập Evergrande Hứa Gia Ấn, người gần đây đã bị cảnh sát giám sát. Ông cảnh báo: “Hãy tránh xa vòng kìm kẹp của ĐCSTQ”.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch