Tuần vừa qua, một sự kiện làm nổi bật tính thời sự là 22 quốc gia cùng ký tên một bức thư gởi Hội đồng Nhơn quyền Liên Hiệp Quốc ở Genève tố cáo đảng Cộng Sản Trung Quốc và nhà cầm quyền Bắc Kinh giam giữ cả triệu người Duy Ngô Nhĩ (Ouighours), người Kazakhs và nhiều người Hồi giáo thuộc các sắc tộc thiểu số, hành hung dã man nạn nhơn trong những trại nguy danh “trại huấn nghệ” ở Tân Cương. Những nước ký bức thư tố cáo Trung Quốc vi phạm Nhơn quyền đều thuộc nền văn minh dân chủ tự do Tây phương. Tuy nhiên Huê Kỳ không ký vì đã rút ra khỏi Hội đồng Nhơn quyền hồi năm rồi. Và chỉ phê phán Trung Quốc về vấn đề Nhơn quyền theo từng trường hợp cho nhu cầu của Huê Kỳ hơn là vì bảo vệ những giá trị phổ quát.
Ngày nay, đặc tính phổ quát của Nhơn quyền đang bị hăm dọa nghiêm trọng.
Thư phản đối và thư ủng hộ
22 nước ký tên được hoan nghênh là can đảm tố cáo cái ác của Trung Quốc, bảo vệ giá trị con người thì liền sau đó, hôm 12 tháng 7/2019, có ngay 37 quốc gia khác viết thư cũng gởi Hội đồng Nhơn quyền Liên Hiệp Quốc ủng hộ Trung Quốc, phản đối các nước cho rằng các “trại huấn nghệ” ở Tân Cương là trại biệt giam. 37 nước này, phần lớn thuộc Phi châu, Trung Đông, Hồi Giáo Á Rập, Nga, Bắc Triều Tiên, Phi Luật Tân, Mã Lai, Nam Dương. Nhìn chung các nước này đều có phiếu lý lịch có ghi vi phạm nhơn quyền. Ngoài ra, nó còn, phần lớn, là nước chạy theo “Một vành đai, một con đường” của Tập Cận bình. Cả vài nước thành viên Âu Châu cũng ngã về phía tội phạm Nhơn quyền chỉ vì bị sức mạnh đồng tiền thu hút. Trái lại, Thụy Sĩ tuy gia nhập chiến lược “Con đường Tơ lụa mới” nhưng không ký thư chung với 37 nước bênh vực Trung Quốc vì tôn trọng nhơn quyền. Hơn nữa, Thụy Sĩ còn là nước chủ nhà của Trụ sở Nhơn quyền LHQ nên Thụy Sĩ đã ký thư phản đối Trung Quốc cùng với 22 nước văn minh. Cùng khối thế giới tự do, Nam Hàn còn là nước đón nhận nhiều nạn nhơn Nhơn quyền từ Trung Quốc, từ Bắc Hàn trốn qua xin tỵ nạn, lại không ký chung với 22 nước bạn kia.
Bức thư của 37 nước bênh vực Trung Quốc chưa phổ biến. Báo chí chỉ mới tiết lộ vài đoạn. Hãng Reuters trích dẫn một đoạn biện minh cho sự vi phạm Nhơn quyền của Trung Quốc là “Đối mặt với thách thức nghiêm trọng của khủng bố và cực đoan, Trung Quốc đã thực hiện một loạt các biện pháp chống khủng bố, chống cực đoan hóa tại Tân Cương, trong đó có việc thành lập các trung tâm huấn nghệ, giáo hóa”.
Được các nước đồng hội đồng thuyền ký tên ủng hộ đông hơn số nước chống – đa số là lẽ phải – Trung Quốc lấy làm hài lòng. Tờ Global Times của đảng Cộng Sản Trung Quốc tự đắc viết: “Ba mươi bảy nước đã viết thư cho Hội đồng Nhân quyền để ủng hộ chính sách Trung Quốc tại Tân Cương. Các nước này là đại diện tiêu biểu nhất cho thế giới. Các chính quyền phương Tây đã gây áp lực lên Trung Quốc về Tân Cương sẽ phải xấu hổ”. Đúng là giọng điệu hung hăn lấy được cố hữu của Cộng Sản. Tờ China Daily cho rằng: “Chỉ có cư dân Tân Cương mới có quyền nói về nhân quyền tại đây, chứ không phải những người ngoại quốc”. Mà cư dân Tân Cương làm sao nói về thân phận của họ được khi mà người dân chỉ vừa mới làm cái “tủng”, mùi chưa kịp bay tới Bắc Kinh thì mạng lưới an ninh xã hội đã nhận diện ai làm chuyện đó, công an thộp cổ ném ngay vào tù và nhừ đòn rồi?
Trong vụ này xuất hiện một nghịch lý đáng chú ý: không có quốc gia Hồi Giáo nào ký tên vào lá thư thứ nhất, bênh vực đồng đạo trong khi lá thư thứ hai bênh vực Trung Quốc lại có mặt nhiều nước Hồi Giáo. Vì nhiều quốc gia Hồi Giáo trung thành với luật Charia, coi đàn bà như cỏ rác, còn tổ chức thứ tòa án nhơn dân xử tội phụ nữ vì dám mặc t-shirt, quần jean đi ra đường, bằng cách cho đám đông ném đá vào tội nhơn cho tới chết. Hoặc ném đá, rồi thiêu sống tội nhơn. Hành động này không phải vi phạm Nhơn quyền?
Sự thiếu vắng hầu hết các quốc gia Trung Âu và Đông Âu cũng đáng chú ý. Trong số các nước thuộc nhóm 16+1, một công thức liên kết các nước Trung và Đông Âu với Trung Quốc, chỉ có ba nước nhỏ Estonie, Lettonie và Lituanie dám đứng lên chỉ trích Bắc Kinh.
Nước Hồi Giáo lớn ở Âu châu là Thổ Nhĩ Kỳ (LaTurquie). Ông Tổng Thống Recep Tayip Erdogan mới hôm 11/2 vừa rồi đã lớn tiếng tố cáo Trung Quốc giam giữ nhơn dân vô tội hàng loạt ở Tân Cương là “nỗi nhục của nhân loại”, thế mà nay, ông lại nói người Duy Ngô Nhĩ “sống hạnh phúc”!
Thật là cay đắng cho những nạn nhân ở Tân Cương, bị các đồng đạo quay mặt dưới sức mạnh của đồng tiền!
Trong lúc đó, điều kỳ lại, có một không hai, Việt Nam là nước “môi hở răng lạnh” với Trung Quốc, là “16 chữ vàng, là 4 tốt” … lại không ký thư thứ hai cùng với 37 nước ủng hộ Trung Quốc? Có sự hiểu ngầm giữa ta với nhau? Cùng người nhà cả, cần gì hình thức cho rườm rà?
Một liên kết nhục nhã
Nhà xã hội học người Ý, Đại diện Tổ chức An ninh và Hợp tác Âu châu (OSCE), ông Massimo Introvigne, hôm 14/7/2019, lên tiếng phê phán cái tổ họp 37 quốc gia ký bức thư ủng hộ Trung Quốc vi phạm tội ác là một thứ “Trục nhục nhả” (Axe de la honte). Cái Trục này chắc chắn sẽ bị người đời khó quên.
Sau khi lược qua 2 bức thư cùng gởi cho Hội đồng Nhơn quyền LHQ, ông Massimo Introvigne đưa ra 3 kết luận quan trọng:
Thứ nhứt, chúng ta có thể nhận thấy xuất hiện thứ Trục nhục nhã gồm những nước sẵn sàng chà đạp Nhơn quyền một cách vô tội vạ, đứng đầu là Trung Quốc, nước ôm mộng bá chủ thế giới, và Nga. Trục có thêm Bắc Hàn, Syrie, Venezuela, các nước Hồi Giáo. Những nước này nghĩ rằng họ không bị xử phạt vì vi phạm Nhơn, điều đó quan trọng hơn việc bênh vực những người Hồi Giáo bị hành hạ ở Trung Quốc.
Thứ hai, những liên kết kinh tế và việc tham gia “Con đường tơ lụa mới” thật sự làm tê liệt sức đề kháng của những nước xưa nay thường bênh vực Nhơn quyền, tố cáo sự bạo ngược của Trung Quốc. Như Bồ Đào Nha (Portugal) từng là nước Âu Châu, văn hóa Thiên Chúa Giáo, tôn trọng Nhơn quyền, nay xui theo Trung Quốc, vừa mới phát hành Trái phiếu gấu trúc (Obligations panda) bằng đồng Yuan (tiền Trung Quốc). Nước thứ hai của Âu châu là Ý đã phát hành Trái phiếu gấu trúc tuần trước.
Thứ ba, vai trò xã hội dân sự và những tổ chức phi chánh phủ (ONG), cũng như báo chí còn nhiều hạn chế để tố cáo những thông tin dối trá, sự tàn ác của đảng Cộng Sản Trung Quốc do thiếu bằng chứng như hình ảnh, vidéo. Như muốn chỉ cho mọi người thấy trại tập trung ở Tân Cương hoàn toàn không phải là trường dạy nghề như nhiều người hiểu, mà đó thật sự là nhà tù khổ sai của Cộng Sản. Đó là những goulags của Liên Xô hay laogai của Trung Quốc. Không tố cáo tội ác thì “Trục nhục nhã” này sẽ thắng vì có chánh nghĩa.
Thật ra không thiếu sách vở, báo chí phơi bày những trại tập trung này, với sự thật man rợ. Harry Wu đã kín đáo trở lại Trung Quốc để điều tra những laogai (Retour au Laogai, Paris, 17/3/2004). Theo ông, ở Trung Quốc có hằng ngàn trại tập trung giam giữ những người mà chế độ cho là bất hảo. Có hằng 20 triệu đàn ông, đàn bà đã chết ở những nơi đây, hằng ngàn người khác lao động khổ sai, như nô lệ, lần lược ngã gục. Chính ông bị giam tập trung suốt 19 năm. Năm 1979, ông đã đem chuyện laogai nói lên cho mọi người biết nó rùng rợn còn hơn Holocaust hay goulag.
Thấy sự tố cáo của ông chưa đủ thuyết phục thế giới tự do, ông âm thầm trở lại Trung quốc 4 lần để thâu thập tài liệu. Trong laogai, tù nhơn bị bỏ đói, bị tra tấn, bị để cho chết mòn hoặc bị hành quyết vì năng xuất lao động không đủ tiêu chuẩn. Nên nhớ kinh tế Trung Quốc phát triển là nhờ ở nhơn công quí báu này.
Tù nhơn laogai bị khai thác tới tận cùng. Kẻ sắp chết cũng là một nguồn lợi cho đảng: lấy nội tạng bán.
Đài Pháp và Đức chiếu phim về Lưu Hiểu Ba
Nhơn ngày giỗ thứ hai Lưu Hiểu Ba, giải Nobel Hòa bình nhưng cái ghế người nhận giải thưởng trống vì ông bận ở tù, Paris ra mắt phim tài liệu ‘’Người thách thức Bắc Kinh’’ (L’homme a défíe Pékin, Pierre Haski, Ed Hikari, Paris).
Cách nay hai năm, ngày 13/07/2017, nhà tranh đấu vì dân chủ cho Trung Quốc Lưu Hiểu Ba (Liu Xiaobo) qua đời vì bệnh ung thư, sau 9 năm bị tù.
Cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua, tại Pháp, ra mắt cuốn sách “Liu Xiaobo – l’homme qui a défié Pékin / Lưu Hiểu Ba – người thách thức Bắc Kinh” của nhà báo Pierre Haski, Chủ tịch Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới và một bộ phim tài liệu cùng tên, thuật lại cuộc đời của nhà tranh đấu dũng cảm. Phim “Lưu Hiểu Ba – con người thách thức Bắc Kinh” thuật lại hành trình bi tráng của “một trong những anh hùng vĩ đại nhứt của cuộc tranh đấu vì dân chủ của thời đại chúng ta”, “chống lại một trong những chế độ toàn trị khủng khiếp nhất” (giới thiệu của kênh truyền hình Bỉ RTBF- Trọng Thành ).
Triết lý con heo
Người ta thấy ở Luu Hiểu Ba là hiện thân của Soljenitsyne của Liên Xô. Trong quyển “Triết lý con heo” (La philosophie du porc”, ông nêu lên những điều chủ yếu về chế độ Cộng sản Trung Quốc không khác những gì mà Soljenitsyne đã nói về Liên Xô trước kia: dối trá, ký ức, đạo đức giả.
Soljenitsyne viết: “Thật khó mà quan niệm sự nói dối đã tách chúng ta khỏi một xã hội bình thường ra xa tới đâu” thì Luu Hiểu Ba nói “Ở Trung Quốc, chế độ không có một nguồn tài nguyên nào khác hơn là dối trá để tự duy trì sự tồn tại”. Vậy “nếu mọi người từ chối sự dối trá thì cái chế độ thiết lập trên sự dối trá dĩ nhiên sẽ lập tức sụp đổ”. Với trí thức, điều dễ làm là hãy nói sự thật, nếu không được, thì hãy im lặng. Nếu không im lặng được thì đừng lập lại sự dối trá để tránh di hại kẻ khác.
Về điểm này, Lưu Hiểu Ba chọn thái độ tích cực. Ông nói, ông tố cáo, ông tranh đấu đòi dân chủ. Thế mà tên Lưu Hiểu Ba ở Trung Quốc nếu được biết tới thì đó là một tên phản động được nhơn dân khoan hồng cải tạo cho thành người tốt.
Nguyễn Thị Cỏ May
.