Cổ Nhuế
Phải nhìn nhận thế giới mong chờ thuốc trị con Corona (và thuốc chủng ngừa) như người sắp chết đuối quờ quạng với lấy chiếc phao. Vì quờ quạng nên bạ đâu là vớ đó. Hễ có tin thuốc lú dạng ở đâu thì người ta sáng mắt như thể tìm thấy vàng.
Hiện nay thuốc trị (và ngừa) con Corona còn quý hơn vàng. Và thế giới đang chạy đua tìm thứ thuốc tiên này. Hoa Kỳ đã chi ra $US1.6 tỷ giúp các nhà khoa học tìm thuốc. Úc đầu tư $333 triệu vào cuộc đua. Ngay cả một nước khoe khoang không có một người nào bị dính cũng xông vào cuộc đua tìm thuốc. Cái nước ấy là Bắc Hàn. Còn ở Việt Nam thì lưu hành khá nhiều bài thuốc dân gian…
Trong cuộc đua này nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và nhà bào chế làm việc ngày đêm. Cho tới nay, người ta nói có đến 200 thứ thuốc đang được thí nghiệm. Trong số này, 24 tên thuốc đã qua giai đoạn thí nghiệm trên con vật và bắt đầu thử vào thân thể con người.
Tự đem thân thí nghiệm
Bên cạnh đó là không ít người có hằng tâm. Trong số người hằng tâm có một nhóm gọi là ‘nhà khoa học nhân dân, citizen scientists’. Họ mình ên chế thuốc và tự mình mang thân làm con chuột để thí nghiệm. Nhóm này đã tung lên mạng một bài thuốc gồm có năm món, trong đó có muối và nước cất. Ai muốn cái toa thuốc này thì họ gởi qua bưu điện. Con bệnh cũng tự mình pha chế và … xịt vào lỗ mũi. Bạn đọc hỏi: thuốc có hiệu nghiệm không? Có gây hại không? Câu trả lời là… không biết.
Dù câu trả lời là thế vẫn có ngót nghét 70 nhà khoa học Mỹ (Mỹ thiệt – chớ không phải Mỹ Tho, à nghe!) dùng thứ thuốc tự chế này. Theo báo MIT Technology News, trong số người tự bào chế và tự đem thân thí nghiệm có tên ông George Church, giáo sư môn di truyền học tại trường Y thuộc đại học Havard và cũng là giám đốc Personal Genome Project. Thật ra, bài thuốc ‘dân gian’ này do Đốc-tờ Preston Estep – học trò ruột của giáo sư George Church – chế ra. Ông này đứng đầu một tổ chức vô vị lợi thành lập vào tháng Ba năm nay để tìm phương trị con Corona. Tổ chức này có tên là Rapid Deployment Vaccine Collaborative, gọi tắt thành Radvac. Vì lẽ này, thuốc tự chế trị con Corona còn được gọi là thuốc Radvac.
Thật ra, nhóm 70 nhà khoa học Mỹ kể trên không là lớp người duy nhất tìm thuốc Corona rồi đem thân làm chuột bạch để thí nghiệm. Bên Tàu, có ông giám đốc trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh đã tự chính thuốc do chính mình tìm ra. Bên Đức, giáo sư Hans-Georg Rammensee thuộc đại học Tubingen đã chích thuốc COVID-19 vào bụng mình. Bụng của ông đã nổi lên nhiều cục bướu to bằng trái banh pingpong!
Trong lúc thế giới mong ngóng thuốc chủng ngừa con Corona chào đời thì tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) tạt một gáo nước lạnh. Đầu tuần này, WHO cho biết thế giới sẽ có thuốc chủng ngừa con Corona, nhưng không chắc thuốc ấy hiệu quả. Thảng hoặc có hiệu quả thì thứ thuốc thế giới mong đợi lại không hoàn toàn giúp nhân lại tránh được con Corona.
Ký ninh, Favipiravir, Remdesivir
Bên cạnh thuốc chủng ngừa, thế giới còn phải tìm cho ra thuốc chữa con Corona. Cho đến nay đã có hơn 18 triệu người dính con Corona. Tất cả đang chờ thuốc chữa.
Tiếc thay! chưa nghe thuốc nào hiệu nghiệm. Ở Mỹ, ông Donald Trump cổ xuý dùng hydroxychloroquine (người mình thường gọi là Ký Ninh) nhưng bác sỹ trưởng Anthony Fauci lại không cho phép vì không có bằng chứng khoa học. Còn bác sỹ trên thế giới thì người nói cứ dùng hydroxychloroquine; người lại can vì e rằng thuốc này gây nhiều phản ứng phụ khó trị. Ở Úc, chưa thấy bệnh viện dùng Ký Ninh chữa người mắc dịch Corona; nhưng không phải không có người nổi tiếng cổ động. Tỳ phú Clive Palmer (từng làm dân biểu liên bang Úc) đã chi bộn bạc đăng quảng cáo cho Ký Ninh trên báo Úc. Chính ổng còn nói mình sẽ mua ‘1 triệu liều’ hydroxychloroquine.
Trong khi đó, Nga gởi thuốc chữa con Corona đến Nam Phi và bảy nước Nam Mỹ khác. Thuốc do Nga chế có tên là Favipiravir. Đây loại thuốc tương tự như Avifavir. Avifavir đã được thử đi thử lại vài lần và coi như khá hiệu nghiệm. Thật ra Avifavir cũng chỉ là một tên thuốc tương tự như thuốc Avigan đã được Nhật Bản dùng để trị cúm.
Đã có một thời, người ta nói tới Remdesivir như thuốc tiên. Remdesivir có thể cứu một vài con bệnh cần dùng máy trợ thở nhưng phải dùng chung với nhiều liệu pháp khác.
Phải chờ đến sang năm…
Tìm thuốc tri con Corona không những tốn tiền, tốn công sức mà còn phải chờ khá lâu. Ngay khi con Corona mới lẩn quẩn ở Vũ Hán các nhà khoa học Úc đã nắm trong tay bản đồ DNA của nó. Dựa vào bản đồ này, người ta tìm thuốc trị và thuốc ngừa. Nhưng không thể một sớm một chiều là có thuốc. Nhanh nhất cũng cần từ 12 cho đến 18 tháng mặc dù Hoa Kỳ chọn cái tên ‘Operation Warp Speed’ cho chương trình tìm thuốc Corona của mình. Hiện nay thế giới mới được 8 tháng ngất ngư vì con Corona mà thôi. Còn chờ thêm 4 cho tới 10 tháng nữa!
Trong những tháng cuối cùng này các viện nghiên cứu cần rất đông người tình nguyện đem thân làm chuột bạch! Ở Hoa Kỳ đã có 107 ngàn người ghi tên thử. Con số này thật lớn nhưng … chưa đủ. Bốn viện bào chế cần đến 120 ngàn người. Trong khi đó, vào tháng Bảy vừa qua, 120 người ở Brisbane, Qld. đã tình nguyện chích thuốc ngừa do đại học Queensland chế. Coi bộ kết quả khả quan và công ty CSL có thể được giao nhiệm vụ sản xuất. Hay tin này, cổ phiếu ca CSL dọt lên dữ dội (đã cao hơn mức $220!). Cùng lúc, thuốc COVAX-19 do đại học Adelaide chế đã bắt đầu thử tại một số viện dưỡng lão tại Victoria.
Bốn món hữu hiệu trị con Corona
Sau cùng, khi có thuốc thì chưa chắc mọi người đều được mua. Các đây vài tháng, hai công ty bào chế Bfizer và BioNTech bên Đức ấm ớ cho biết sắp sờ tay đến món thuốc thần đang được thế giới mong đợi thì ông Donald Trump chộp ngay. Ổng sẵn sàng chi $2.74 tỷ để hốt hết 100 triệu liều. Sau đó Mỹ lại độc quyền mua hết 500 triệu liều thuốc khác. Ông Donald Trump mua nhiều thuốc như thế vì thứ thuốc do Đức chế cần phải chích hai liều. 100 triệu liều đủ chính cho 50 triệu người Mỹ. Mỗi người sẽ tốn $55 để thoát chết vì con Corona. Không những Mỹ mà Anh quốc cũng mua thuốc do Đức bào chế. Anh đã đạt mua 30 triệu liều. Úc cũng ngấp nghé.
Thế giới mong chờ thuốc trị và thuốc ngừa con Corona như nắng hạn chờ cơn mưa. Tiếc thay, thứ thuốc này chưa ló đầu ra mà thế giới đã xâu xé và biến nó thành trái banh đá lui đá tới trên chính trường và thương trường. Phía hữu và cực hữu đòi độc quyền bào chế, phân phối và sử dụng thuốc tiên (sắp có). Phía tả và cực tả tố cáo các viện bào chế và tài phiệt thế giới giấu nhẹm các phương thuốc ‘dân gian’ (và rẻ tiền) để trục lợi. Nước giàu bắt đầu thâu tóm gần hết liều thuốc (chưa có). Nước nghèo kêu gào xin được vài giọt thuốc.
Nhận ra khó khăn chằng chịt trên đường tìm thần dược trị và ngừa con Corona, tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) phải lên tiếng: không chắc thứ thuốc này hiệu quả. Thảng hoặc có hiệu quả thì thứ thuốc thế giới mong đợi lại không hoàn toàn giúp nhân lại tránh được con Corona. Cho đến khi có thần dược trị con Corona, toa thuốc hiện thời vẫn chỉ gồm có bốn món: đeo mặt mạ, giữ khoảng cách an toàn, rửa tay và thử con Corona.
Cổ Nhuế