Ông Zheng Zeguang, Đại sứ Trung Quốc tại Anh, dự định thăm Tòa nhà Nghị viện Anh vào thứ Tư (15/9). Nhưng một ngày trước đó, phát ngôn của Thượng viện và Hạ viện Anh cùng tuyên bố, ông Zheng Zeguang không được phép bước vào Điện Westminster bởi đảng CSTQ đã đàn áp nhân quyền và trừng phạt các nghị sĩ Anh.
Hôm thứ Ba (14/9), ông Sir Lindsay Hoyle, chủ tịch Hạ viện và nam tước McFall của Alcluith, đã can thiệp vào phút chót nhằm ngăn chận ông Zheng Zeguang bước vào Tòa nhà Nghị viện Westminster.
Vào tháng Ba năm nay, đảng CSTQ đã áp đặt “lệnh trừng phạt” đối với 4 cơ quan và 9 người Anh bao gồm các nghị sĩ như cựu lãnh đạo Đảng Bảo thủ Iain Duncan Smith và Ủy ban nhân quyền Đảng Bảo thủ, vì đã chỉ trích cuộc đàn áp nhân quyền của đảng CSTQ tại Tân Cương.
Mùa hè năm nay, nghị sĩ Richard Graham, chủ tịch “Nhóm Trung Quốc Liên đảng” (All-Party Parliamentary China Group, viết tắc là APPG) của Vương Quốc Anh, đã mời ông Zheng Zeguang đến Quốc hội tham dự cuộc họp. Nhưng lời mời này không được sự đồng ý của hai viện trước đó.
Các đối tượng bị đảng CSTQ trừng phạt cùng viết thư cho chủ tịch nghị viện, nói rằng hành động mời Đại sứ của đảng CSTQ “mang tính đe dọa và khiến chúng ta phải giữ im lặng với các đồng nghiệp. Đồng thời phá hoại sự an toàn của tất cả chúng ta.”
Họ nói thêm: “Trưởng đại diện của Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ) tại Anh, được tự do đến Điện Westminster, và sử dụng các cơ sở vật chất ở đây để cổ xuý cho chế độ của mình, trong khi các nghị sĩ Anh lại phải chịu đựng hành vi xâm phạm tự do này. Thật không thể tưởng tượng được.”
Chủ tịch Hạ viện Lindsay nói với tờ Daily Telegraph rằng: “Tôi sẽ họp định kỳ với các đại sứ từ khắp nơi trên thế giới, nhằm thiết lập mối quan hệ lâu dài với các quốc gia khác và các nghị sĩ. Nhưng tôi cho rằng khi các nghị sĩ của chúng ta bị trừng phạt, mà chúng ta vẫn gặp gỡ Đại sứ Trung Quốc (ĐCSTQ) tại Hạ viện và tại nơi làm việc, thì điều này thật không phù hợp.”
Ông cũng giải thích rằng không phải hủy cuộc họp, mà là không thể tổ chức cuộc họp này trong tòa nhà quốc hội.
Ông Smith, cựu lãnh đạo của Đảng Bảo thủ bị đàng CSTQ trừng phạt, cảm ơn hai vị chủ tịch nghị viện vì hành động “nhanh chóng” của họ. Ông nói: “Cuộc họp này không nên được tổ chức trong Tòa nhà Nghị viện. Đây là nơi bảo vệ quyền tự do ngôn luận và tự do của người dân.” Ông nói: “Hoàn toàn không thể chấp nhận được việc các nghị sĩ bị trừng phạt, lại dung túng cho Đại sứ Trung Quốc (ĐCSTQ) đến Tòa nhà Nghị viện.”
Có vẻ như mối quan hệ giữa Anh và Trung Quốc sẽ ngày càng xấu hơn.