Du Miên
Hoa Kỳ, Anh, Úc, Canada và New Zealand đã đưa ra một tuyên bố chung bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp ở Hong Kong, trong đó chỉ những người trung thành với ĐCSTQ mới được chấp thuận tranh cử.
Ngoại trưởng của 5 quốc gia là thành viên thuộc liên minh “Five Eyes” cho biết, họ lo ngại về “sự xói mòn các yếu tố dân chủ” trong hệ thống bầu cử của Hong Kong. Các cuộc bầu cử ban đầu dự kiến diễn ra vào tháng 9/2020, nhưng đã bị chính quyền địa phương hoãn lại, với lý do rủi ro sức khỏe cộng đồng do đại dịch COVID-19. Nhưng các nhà phê bình ủng hộ dân chủ cho rằng, đó là cái cớ để trì hoãn cuộc bỏ phiếu.
Vào tháng 3/2021, cơ quan bù nhìn của Trung Quốc đã phê duyệt các thay đổi bầu cử cho Hong Kong, để ngăn cấm các đại diện dân chủ chiếm giữ các vị trí chủ chốt một cách hiệu quả.
Vì chế độ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã sàng lọc các ứng cử viên để chỉ những “người yêu nước” mới có thể tranh cử, nên cuộc bầu cử hầu như vắng bóng các ứng cử viên ủng hộ nền dân chủ hiện nay. Cuộc bầu cử ngày 19/12 chứng kiến việc đảng đối lập lớn nhất của Hong Kong là Đảng Dân chủ lần đầu tiên không có ứng cử viên nào, kể từ khi Hong Kong được Vương quốc Anh trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997.
“Kể từ khi được bàn giao, các ứng cử viên có quan điểm chính trị đa dạng đã tranh cử trong các cuộc bầu cử ở Hong Kong. Cuộc bầu cử ngày hôm qua đã đảo ngược xu hướng này”, các ngoại trưởng viết. Các ghế trống được nhìn thấy trong một phiên họp tại Hội đồng Lập pháp bên ngoài phòng chính vào ngày 12/11/2020 tại Hong Kong, Trung Quốc. 19 nhà lập pháp ủng hộ dân chủ đã từ chức liên tục, sau khi 4 đồng nghiệp bị truất quyền phục vụ khi Trung Quốc thông qua nghị quyết cấm những ai ủng hộ nền độc lập của Hong Kong hoặc từ chối thừa nhận chủ quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với thành phố này. (Ảnh của Anthony Kwan / Getty Images)
Sau cuộc đại tu bầu cử, số đại biểu được bầu trực tiếp đã giảm từ 35 xuống còn 20, và tỷ lệ số quan chức mà người dân Hong Kong có thể bỏ phiếu để bầu ra đã giảm từ 50% xuống còn 22%.
Các Ngoại trưởng của “Five Eyes” nhấn mạnh rằng, “những thay đổi này đã loại bỏ mọi phản đối chính trị có ý nghĩa”. Họ nói thêm rằng, nhiều chính trị gia đối lập của thành phố vẫn ở trong tù chờ xét xử, với những người khác sống lưu vong ở nước ngoài. Cuộc bầu cử chứng kiến tỷ lệ cử tri đi bầu thấp kỷ lục. Chỉ 30% cử tri Hong Kong đã đăng ký hoặc khoảng 1.350.680 người bỏ phiếu – gần bằng một nửa so với cuộc bầu cử lập pháp trước đó vào năm 2016.
Năm quốc gia thuộc liên minh cũng cho biết, họ “vẫn đặc biệt lo ngại về hiệu lực rộng hơn của Luật An ninh Quốc gia và những hạn chế ngày càng tăng đối với quyền tự do ngôn luận và tự do hội họp, vốn đang được áp dụng trong toàn xã hội dân sự”. Họ kêu gọi chế độ Trung Quốc “hành động phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế của mình để tôn trọng các quyền được bảo vệ và các quyền tự do cơ bản ở Hong Kong, bao gồm cả những quyền được đảm bảo theo Tuyên bố chung Trung – Anh”.