Cù Tuấn, dịch
10-3-2023
BẮC KINH (AP) – Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã được bầu nhiệm kỳ tổng thống năm năm lần thứ ba hôm thứ Sáu 10/3, giúp ông có thể nắm quyền trọn đời vào thời điểm có những thách thức kinh tế nghiêm trọng và căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ và các nước khác.
Việc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc theo nghi thức thông qua việc bổ nhiệm Tập Cận Bình là một kết luận đã được định trước đối với một nhà lãnh đạo đã loại bỏ các đối thủ tiềm tàng và đưa những người ủng hộ của mình vào hàng ngũ cao nhất của Đảng Cộng sản cầm quyền kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2012.
Số phiếu bầu cho ông Tập là 2.952/0, với các thành viên trong Đại hội đều được đảng cầm quyền chỉ định.
Ông Tập, 69 tuổi, đã được bổ nhiệm vào nhiệm kỳ 5 năm lần thứ ba với tư cách là Tổng bí thư vào tháng 10, phá vỡ truyền thống theo đó các nhà lãnh đạo Trung Quốc chuyển giao quyền lực mỗi thập kỷ một lần. Giới hạn hai nhiệm kỳ đối với chức vụ Chủ tịch nước mang tính nghi lễ đã bị xóa khỏi hiến pháp Trung Quốc trước đó, làm dấy lên những ý kiến cho rằng ông có thể nắm quyền suốt đời.
Không có danh sách ứng cử viên nào được công bố, và ông Tập và những người được trao các chức vụ khác được cho là đã tranh cử mà không có ứng cử viên nào khác. Quy trình bầu cử gần như hoàn toàn được giữ bí mật, ngoại trừ quy trình các đại biểu tham dự đại hội bỏ bốn lá phiếu vào các hộp đặt xung quanh khán phòng rộng lớn của Đại lễ đường Nhân dân.
Ông Tập cũng được nhất trí bầu làm chỉ huy của Quân đội Giải phóng Nhân dân gồm 2 triệu thành viên, một lực lượng rõ ràng nhận mệnh lệnh từ đảng chứ không phải quốc gia.
Trong một cuộc bỏ phiếu khác, quan chức cấp ba của đảng Triệu Lạc Tế được bổ nhiệm làm người đứng đầu Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc. Phần lớn công việc lập pháp của cơ quan do Ủy ban Thường vụ đứng đầu, họp quanh năm.
Được giữ lại từ Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị đảng tiền nhiệm, đỉnh cao quyền lực chính trị ở Trung Quốc do Tập đứng đầu, Triệu, 67 tuổi, đã giành được sự tin tưởng của Tập với tư cách là người đứng đầu cơ quan giám sát chống tham nhũng của đảng, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương, theo đuổi một chiến dịch chống tham nhũng mà đã đóng băng tất cả sự phản đối tiềm ẩn đối với vị lãnh đạo.
Cựu bí thư thành ủy Thượng Hải và ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị khóa trước Hàn Chính được bổ nhiệm vào chức vụ phó chủ tịch nước phần lớn mang tính nghi thức.
Tập, Triệu và Hàn sau đó đã tuyên thệ nhậm chức với nghi lễ đặt một tay trên bản sao hiến pháp Trung Quốc. Kỳ họp cũng có nghi lễ tuyên thệ của 14 phó chủ tịch Quốc hội.
Nhiệm kỳ mới của ông Tập và việc bổ nhiệm những người trung thành vào các vị trí hàng đầu nhấn mạnh sự độc quyền gần như hoàn toàn của ông đối với quyền lực chính trị Trung Quốc, loại bỏ bất kỳ sự phản đối tiềm tàng nào đối với chương trình nghị sự mang tính dân tộc chủ nghĩa cao của ông, nhằm xây dựng Trung Quốc thành đối thủ chính trị, quân sự và kinh tế hàng đầu đối với Hoa Kỳ và là sự thách thức chính đối với trật tự thế giới dân chủ do Washington lãnh đạo.
Trong khi sáu người khác cùng có mặt trong Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị, tất cả đều có quan hệ lâu dài với ông Tập và có thể được tin tưởng sẽ tuân theo ý muốn của ông về các vấn đề từ kỷ luật đảng đến quản lý kinh tế.
Ủy ban Thường vụ chỉ có nam giới và Bộ Chính trị gồm 24 thành viên, vốn chỉ có 4 thành viên nữ kể từ những năm 1990, và cũng không có phụ nữ nào được thêm vào sau sự ra đi của Phó Thủ tướng Tôn Xuân Lan.
Người đứng thứ hai là Lý Cường được nhiều người kỳ vọng sẽ đảm nhận vị trí thủ tướng, trên danh nghĩa là phụ trách Nội các và điều hành nền kinh tế. Lý được biết đến nhiều nhất với việc thực thi một cách tàn nhẫn lệnh phong tỏa “không COVID” tàn bạo đối với Thượng Hải vào mùa xuân năm ngoái với tư cách là bí thư đảng của trung tâm tài chính Trung Quốc, chứng tỏ lòng trung thành của ông đối Tập Cận Bình trước những lời phàn nàn của người dân về việc họ không được tiếp cận với thực phẩm, chăm sóc y tế và các dịch vụ cơ bản.
Cựu giám đốc công ty sản xuất của tỉnh Quảng Đông, Lý Hy, người xếp thứ bảy, đã được bổ nhiệm thay thế Triệu làm người đứng đầu Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương.
Đại hội cũng dự kiến sẽ thông qua một biện pháp tăng cường kiểm soát của đảng đối với các cơ quan chính quyền cấp quốc gia như một phần trong chiến dịch tập trung quyền lực dưới đảng của ông Tập.
Khi khai mạc phiên họp đại hội thường niên vào Chủ nhật, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Lý Khắc Cường đã công bố kế hoạch phục hồi nền kinh tế đang gặp khó khăn do người tiêu dùng dẫn dắt, đặt mục tiêu tăng trưởng năm nay ở mức “khoảng 5%”. Tăng trưởng năm ngoái của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã giảm xuống 3%, mức yếu thứ hai kể từ ít nhất là những năm 1970.
Bộ Tài chính cũng đã công bố mức tăng ngân sách 7,2% trong ngân sách quốc phòng lên 1,55 nghìn tỷ nhân dân tệ (224 tỷ USD), đánh dấu mức tăng nhẹ so với năm 2022. Chi tiêu quân sự của Trung Quốc cao thứ hai thế giới chỉ sau Hoa Kỳ.
Trong những ngày sau đó, ông Tập và tân Bộ trưởng Ngoại giao Tần Cương đã đưa ra một giọng điệu rất hiếu chiến trong quan hệ với Hoa Kỳ, trong bối cảnh căng thẳng về thương mại, công nghệ, Đài Loan, nhân quyền và việc Bắc Kinh từ chối chỉ trích cuộc xâm lược Ukraine của Nga.
Hôm thứ Ba, ông Tần đã cảnh báo bằng những lời lẽ gay gắt khác thường về khả năng xung đột giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc dẫn đến một điều gì đó tồi tệ hơn.
“Nếu Hoa Kỳ không đạp phanh mà tiếp tục đi sai đường, thì không có hàng rào bảo vệ nào có thể ngăn cản việc trật bánh và chắc chắn sẽ xảy ra xung đột và đối đầu”, ông Tần nói trong cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi đảm nhận chức vụ vào năm trước.
Việc này lặp lại những bình luận tại một cuộc họp nhóm nhỏ của các cấp dưới của ông Tập hôm thứ Hai, trong đó ông Tần nói rằng “Các nước phương Tây do Hoa Kỳ lãnh đạo đã thực hiện việc ngăn chặn, bao vây và đàn áp toàn diện Trung Quốc, điều này đã mang lại những thách thức nghiêm trọng chưa từng có đối với sự phát triển của quốc gia chúng ta”.
Vào thứ tư, ông Tập tiếp tục kêu gọi “nhanh chóng nâng cấp lực lượng vũ trang lên các tiêu chuẩn đẳng cấp thế giới”.
Trung Quốc phải tối đa hóa “khả năng chiến lược quốc gia” của mình trong nỗ lực “nâng cấp một cách có hệ thống sức mạnh tổng thể của đất nước để đối phó với rủi ro chiến lược, bảo vệ lợi ích chiến lược và thực hiện các mục tiêu chiến lược”, Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập phát biểu tại một cuộc họp với các đại biểu thuộc Tân Hoa Xã.