8-4-2023
Nhìn chung, mức độ phản ứng của Trung Quốc vẫn chưa đạt mức nghiêm trọng như đối với chuyến thăm Đài Loan vào tháng 8.2022 của Chủ tịch Hạ viện khi đó là bà Nancy Pelosi.
1. Phản ứng của Trung Quốc với chuyến đi Mỹ của Tổng thống Thái Anh Văn
Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ của Trung Quốc ngày 8.4 thông báo về kế hoạch tuần tra sẵn sàng chiến đấu và tập trận “Liên hợp Lợi kiếm” xung quanh Đài Loan từ ngày 8 đến 10 tháng 4.2023.
Thông báo này được đưa ra ngay sau khi Tổng thống Emmanuel Macron của Pháp và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen kết thúc chuyến thăm Trung Quốc. Diễn biến này cũng xảy ra sau khi cựu Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu rời khỏi Trung Quốc và đương kim Tổng thống Thái Anh Văn trở lại Đài Loan sau chuyến dừng chân ở Mỹ, nơi bà có cuộc gặp với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy.
Vào chiều 7.4, Cục Hải sự tỉnh Phúc Kiến cũng thông báo một cuộc tập trận bắn đạn thật sẽ được tiến hành gần đảo Bình Đàm trong eo biển Đài Loan vào ngày 10 tháng 4. Tuy nhiên, thông báo này đã bị xóa khỏi website của Cục Hải sự Trung Quốc và Cục Hải sự Phúc Kiến vào sáng 8.10.
Các động thái của Trung Quốc được công bố giữa lúc giới quan sát đang theo dõi về phản ứng của Bắc Kinh đối với cuộc gặp giữa bà Thái Anh Văn và ông McCarthy.
Tuy nhiên, nhìn chung, mức độ phản ứng của Trung Quốc vẫn chưa đạt mức nghiêm trọng như đối với chuyến thăm Đài Loan vào tháng 8.2022 của Chủ tịch Hạ viện khi đó là bà Nancy Pelosi.
Về ngoại giao, Trung Quốc chỉ đưa ra các phát biểu phản đối của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng. Tính nghiêm trọng của các phát biểu này thấp hơn với tuyên bố của Bộ Ngoại giao cũng như hàng loạt tuyên bố của các cơ quan đảng, nhà nước, chính phủ khác như hồi tháng 8.
Về quân sự, Trung Quốc chỉ triển khai tàu sân bay Sơn Đông qua eo biển Ba Sỹ tiến ra Biển Philippines. Ngoài ra, nước này cũng thông báo tiến hành cuộc tuần tra kiểm tra do tàu Hải Tuần 6 dẫn đầu ở eo biển Đài Loan trong 3 ngày.
Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ, có trách nhiệm giám sát hoạt động quân sự ở khu vực phía đông của Trung Quốc, bao gồm eo biển Đài Loan, thông báo cuộc tập trận “Liên hợp Lợi kiếm” ở khu vực eo biển Đài Loan, và các vùng biển phía nam, phía bắc và phía đông hòn đảo này. Tuy nhiên, Trung Quốc chưa công bố bất kỳ khu vực hạn chế nào khác xung quanh Đài Loan, cho thấy sẽ không có nhiều khả năng Trung Quốc bắn tên lửa đạn đạo như trước đây.
2. Chuyến bay về nước của bà Thái Anh Văn
Tối 8.4, Tổng thống Thái Anh Văn đã về đến sân bay Đào Viên sau chuyến công du tới Los Angeles. Trong lúc máy bay vẫn chưa hạ cánh, trang tin RW News ở Đài Loan đã đăng tin cho rằng có nghi ngờ về việc chiếc máy bay chở ông bà bị can thiệp bởi một phương tiện không xác định. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng và Phủ tổng thống Đài Loan đã lập tức bác bỏ thông tin này, khẳng định đây là tin vịt.
Thực tế, trên đường trở về từ Los Angeles, máy bay chở Tổng thống Thái có vẻ như đã bay qua khu vực mà tàu sân bay Sơn Đông đang hoạt động ở Biển Philippines. Người ta cũng quan sát thấy một chiếc C-40 của Hải quân Mỹ đã cất cánh từ Guam và bay sau máy bay chở bà Thái khi đi vào vùng thông báo bay của Nhật Bản. Tuy không rõ đây có phải là tình cờ hay không, nhưng một số người đã suy luận rằng Mỹ có thể cố ý cho máy bay bay theo máy bay chở bà Thái để thực hiện các biện pháp bảo vệ an ninh cho chuyến bay này.
3. Các hoạt động quân sự khác
– Một nguồn tin của tôi tiết lộ vào ngày 8.4, Mỹ đã triển khai hai oanh tạc cơ B-52 bay vào khu vực Biển Đông và Trung Quốc đã điều chiến đấu cơ lên theo dõi khi các máy bay này bay đến gần quần đảo Hoàng Sa.
– Cục Hải sự tỉnh Hải Nam thông báo sẽ tiến hành tập trận bắn đạn thật tại một khu vực nhỏ ở vịnh Bắc Bộ bên phía Trung Quốc từ ngày 13 đến 15.4.
4. Quan hệ Việt – Mỹ
Ngày 8.4 xuất hiện tin đồn một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ sẽ có chuyến đi đến Hà Nội trong thời gian sắp tới. Thông tin này xuất hiện không lâu sau khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Joe Biden có cuộc điện đàm quan trọng. Trong đó, hai nhà lãnh đạo trao đổi lời mời thực hiện chuyến thăm cấp cao.
Theo tôi, không loại trừ khả năng nhân vật sẽ đến Hà Nội là Ngoại trưởng Anthony Blinken. Nếu chuyến thăm diễn ra, đây sẽ là cột mốc quan trọng, mở ra khả năng một chuyến thăm cấp cao giữa hai nước sẽ xảy ra trong năm nay cũng như khả năng nâng cấp quan hệ giữa hai nước.
5. Vụ lộ tin tức tình báo của Mỹ
Tối 7.4, tờ The New York Times đưa tin có thêm nhiều thông tin mật của Mỹ liên quan đến Trung Quốc, hoạt động của Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, khu vực Trung Đông và cuộc chiến chống khủng bố bị rò rỉ trên mạng.
Thông tin này xuất hiện không lâu sau khi các tài liệu đánh giá về cuộc chiến Ukraine xuất hiện trên các kênh Telegram và diễn đàn 4chan.
Tuy nhiên, đây có vẻ như không phải là một đợt rò rỉ mới. Thực chất, những tài liệu mật này được một người dùng có tên Lucca đăng tải hàng loạt trên kênh Discord vào đầu tháng 3. Tuy nhiên, số tài liệu này chỉ thu hút sự chú ý khi một phần của chúng, chủ yếu về cuộc chiến ở Ukraine và sự hỗ trợ của phương Tây được đăng lại trên 4chan và Telegram. Truy nguyên nguồn gốc, người ta mới phát hiện trên một trăm trang tài liệu, kể cả các tài liệu về Trung Quốc, được nhân vật Lucca đăng lên từ đầu tháng 3.
Hiện chưa rõ thân phận của Lucca nhưng người này giải thích rằng anh ta chỉ đăng lại sau khi thấy chúng được đăng tải ở một kênh Discord khác.
Theo quan sát của tôi, mặc dù là tài liệu mật nhưng ngoài những đánh giá về tình hình quân sự ở Ukraine, các tài liệu khác, như về Trung Quốc, chủ yếu chỉ là các cập nhật tình báo hằng ngày. Hiện Bộ Tư pháp Mỹ đã mở cuộc điều tra về vụ rò rỉ này.