Thanh Hải
Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp thượng đỉnh song phương tại Bắc Kinh vào chiều ngày 4/1. Cuộc gặp khiến nhiều nhà quan sát nghi ngờ rằng ông Tập không nhận được gì từ ông Putin.
Cuộc gặp giữa ông Tập và ông Putin kéo dài gần 4 giờ đồng hồ. Hai bên đã ra “Tuyên bố chung về quan hệ quốc tế trong thời kỳ mới, và phát triển bền vững toàn cầu”, nhưng nội dung cụ thể của tuyên bố chung này không được tiết lộ.
Trong một báo cáo tổng hợp, Tân Hoa Xã sử dụng khoảng 1.800 từ để tường thuật về cuộc gặp giữa hai ông Tập Cận Bình và Putin, trong đó gần 2/3 số từ được dùng để kể lại những lời của ông Tập, và chỉ có hơn 460 từ được dùng để mô tả lời ông Putin.
Trong “Tuyên bố chung” được hai bên đưa ra sau cuộc gặp, ông Putin chỉ nhắc lại sự ủng hộ đối với Bắc Kinh bằng cách nhắc lại cam kết “tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc”. Đây được xem là một “giai điệu cũ” của Nga, không có gì mới. Tuy nhiên, đổi lại, Bắc Kinh khẳng định rằng họ “phản đối NATO tiếp tục mở rộng”. Đây là lần đầu tiên chính quyền Trung Quốc đưa ra tuyên bố thẳng thắn như vậy, làm nổi bật ý nghĩa chuyến đi của ông Putin tới Trung Quốc.
Ngoài ra, Tân Hoa xã không đưa tin về nội dung cụ thể của thỏa thuận kinh tế và thương mại mà Trung Quốc và Nga ký ngày hôm đó. Đánh giá từ các báo cáo của Hãng thông tấn Sputnik của Nga và Reuters, ông Putin có thể được coi là đã có một thành tích đáng khen ngợi.
Thỏa thuận được ký kết giữa Trung Quốc và Nga liên quan đến ít nhất ba lĩnh vực quan trọng. Thứ nhất, Nga sẽ cung cấp 100 triệu tấn dầu cho Trung Quốc trong vòng 10 năm, và tổng giá trị của thỏa thuận vẫn chưa được xác định, vì nó sẽ phụ thuộc vào giá thị trường. Đây là hợp đồng trị giá 80 tỷ đô la Mỹ ở thời điểm hiện tại, tính theo giá thị trường. Thứ hai là tăng xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga sang Trung Quốc thêm 25%, lên 48 tỷ mét khối mỗi năm. Thứ ba, tất cả các khu vực của Nga đều có thể cung cấp lúa mì và lúa mạch cho Trung Quốc.
Ba hiệp định này đã giảm bớt đáng kể áp lực trừng phạt của phương Tây lên xã hội và kinh tế Nga. Điều đặc biệt đáng chú ý là trong cuộc họp, ông Putin đã yêu cầu thanh toán giá khí đốt tự nhiên bằng đồng euro, vốn được coi là sẽ giúp ông tăng cường thương lượng trong các cuộc đàm phán châu u, nhưng đối với ông Tập Cận Bình, người luôn muốn thúc đẩy toàn cầu hóa đồng Nhân dân tệ, nó có thể được coi là một gáo nước lạnh.
Nhà bình luận nước ngoài Giang Sâm Triết đã chỉ ra rằng, từ một vài chi tiết nhỏ, có thể thấy mối quan hệ giữa Tập Cận Bình và Putin không mấy thân thiện. Thứ nhất, mặc dù là cuộc gặp đầu tiên sau hơn hai năm và đúng vào thời điểm diễn ra Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh, nhưng chuyến đi của Putin tới Bắc Kinh rất ngắn; Thứ hai, ông Tập Cận Bình chọn gặp ông Putin tại Nhà khách Điếu Ngư Đài, thay vì Đại lễ đường Nhân dân, điều này không đủ trang trọng; điều này được coi là phản ánh sự thờ ơ của ông Tập Cận Bình. Nhưng cho dù ông Tập có nhiệt tình hay không, ông Putin thực sự đã đạt được rất nhiều thứ. Ít nhất ở thời điểm hiện tại, thế giới bên ngoài vẫn chưa nhìn thấy Bắc Kinh gặt hái được những lợi ích hữu hình nào.
Bài phân tích của “Đài tiếng nói Hoa Kỳ” cũng chỉ ra rằng, phái đoàn do ông Putin dẫn đầu đến Bắc Kinh lần này chỉ ở lại Bắc Kinh một ngày. Có thông tin cho rằng, ông Putin cũng đã bỏ lỡ bữa tiệc cấp nhà nước ở Bắc Kinh. Những lý do đằng sau nó chắc hẳn rất hấp dẫn. Ngoài ra, bên cạnh việc nhấn mạnh hợp tác năng lượng, cuộc gặp của nhà lãnh đạo Nga – Trung không có quân nhân tham dự, điều này cho thấy cuộc gặp liên quan đến các vấn đề nhạy cảm, hơn là hợp tác quân sự và buôn bán vũ khí giữa hai nước. Tờ Washington Post tin rằng, điều này có thể cho thấy rằng, ĐCSTQ không muốn viết séc trống cho việc Nga xâm lược Ukraine. Một số nhà phân tích chỉ ra rằng, nếu Bắc Kinh theo sát Nga quá kỹ về vấn đề Ukraine, nó sẽ mang lại hai hậu quả bất lợi cho chính họ. Một là biến mình thành trọng tâm duy nhất trong chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ. Thứ hai là chọc giận EU, khiến EU tăng cường hỗ trợ Đài Loan, điều này sẽ khiến ĐCSTQ khó thống nhất Đài Loan hơn trong tương lai.
Theo Creaders