Mới đây, một người dẫn chương trình của CCTV được cho là đã tiết lộ lý do Bắc Kinh từ chối tham gia vào các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga. Phát ngôn của cô khiến cư dân mạng thảo luận sôi nổi.
Từ khi Nga chính thức tuyên bố tấn công Ukraine vào ngày 24/2, Chính phủ Trung Quốc luôn từ chối gọi các hành động của Nga tại Ukraine là một “cuộc xâm lược”. Mặc dù các phóng viên nước ngoài tiếp tục đặt câu hỏi về quan điểm của Bắc Kinh đối với cuộc chiến Nga – Ukraine tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nhưng Trung Quốc vẫn luôn né tránh trả lời hoặc chuyển trọng tâm sang việc lên án Mỹ và phương Tây, đồng thời từ chối cùng quốc tế lên án Nga.
Tối ngày 18/3 theo giờ Bắc Kinh, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tổ chức cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, kêu gọi Trung Quốc gánh vác các trách nhiệm quốc tế, ngăn chặn sự xâm lược của Nga. Ông Biden cũng tuyên bố sẽ trừng phạt nếu Trung Quốc hỗ trợ kinh tế, tài chính và thậm chí cả quân sự cho Nga liên quan đến cuộc chiến này. Nhà Trắng cũng ám chỉ rằng nếu Trung Quốc viện trợ cho Nga, nước này sẽ phải chịu các lệnh trừng phạt thứ cấp.
Bất ngờ là hôm 19/3, Lưu Hân (Liu Xin), người dẫn chương trình của “Mạng Truyền hình Quốc tế Trung Quốc” (CGTN) thuộc kênh truyền thông chính thức của ĐCSTQ là Đài truyền hình CCTV, đã tweet: “Anh có thể giúp tôi chống lại bạn bè của anh không, như thế tôi mới có thể chuyên tâm đối phó với anh?” Câu tweet này được cho là ám chỉ việc Mỹ yêu cầu ĐCSTQ chống lại “người bạn tốt” Nga, rồi sau đó Mỹ rảnh tay để đối phó với ĐCSTQ. Nó cũng được cho là đã vạch trần lý do tại sao ĐCSTQ không cùng phương Tây lên án và trừng phạt Nga.
John Ross, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Tài chính Trùng Dương thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, nói rằng Mỹ hy vọng chính quyền Bắc Kinh sẽ tuân theo các lệnh trừng phạt của cộng đồng quốc tế đối với Nga, sau đó Mỹ sẽ quay lưng và một lần nữa cô lập Trung Quốc. Weibo chính thức của Cục Kiểm soát Vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc “An ninh chiến lược và Kiểm soát Vũ khí trực tuyến” cũng đăng lại dòng tweet của MC Lưu Hân vào ngày 19/3, chú thích thêm rằng “sự thật rồi”.
Tuy nhiên, nhiều cư dân mạng đã chế nhạo bên dưới tweet của Lưu Hân, “Kẻ thù của kẻ thù là bạn của tôi! Hay bạn của kẻ thù của tôi là kẻ thù của tôi!”; “Vậy bạn của bạn là tội phạm chiến tranh? Biết rồi. Có đạo lý, xét đến việc Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ) đang tiến hành diệt chủng, tôi đồng ý với cô. Các chế độ tội phạm đương nhiên là bạn bè trời sinh của nhau.”; “Nếu cô nói chế độ Trung Quốc là tự do, vậy thì chứng minh ĐCSTQ nên trao cho công dân quyền tự do ngôn luận, … thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng”; “‘Truyền thông chính thức’ không có nghĩa là tự do báo chí; nó = tuyên truyền của nhà nước.”
Cũng có cư dân mạng đặt câu hỏi: “Đã là bạn bè, tại sao bạn không để con cái, tài sản của mình ở chỗ bạn bè mà lại để ở chỗ của kẻ thù của bạn?”
Trước đó, Đài truyền hình Al Jazeera đưa tin, Chính phủ Trung Quốc luôn đóng vai trò là “người chơi trung lập” trong vấn đề chiến tranh Nga – Ukraine, một mặt tuyên bố rằng phía Trung Quốc cung cấp cho Ukraine các vật tư nhân đạo, mặt khác lại tuyên bố rằng ĐCSTQ duy trì một tình bạn tốt đẹp với Nga.
Trên thực tế, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cũng đã đề cập trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 18/3 rằng Trung Quốc cung cấp cho Ukraine thực phẩm, sữa bột trẻ em, túi ngủ, màn, đệm chống ẩm và các vật liệu khác. Ông cũng nói một cách mỉa mai rằng thứ mà Mỹ cung cấp cho Ukraine là vũ khí sát thương, sẽ gây ra nhiều thương vong cho dân thường ở Ukraine. Ông hỏi: Đối với người dân bình thường ở Ukraine mà nói, họ cần gì thức ăn và túi ngủ? Hay là súng máy và đạn pháo?
Tuy nhiên ngày hôm sau, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk công khai chỉ trích ông Triệu Lập Kiên, “Anh đang nói về cái thảm gì vậy? Người Nga đang ném bom các khu dân cư trong thành phố của chúng tôi, và những gì chúng tôi cần là một hệ thống phòng không để bảo vệ bầu trời của người dân thường. Anh đang nói về đệm chống ẩm gì vậy?” Bà Vereshchuk gợi ý ông Triệu Lập Kiên nên hỏi 160 sinh viên Trung Quốc đã sơ tán khỏi trận pháo kích của Nga tuần trước họ cần gì. Bà kêu gọi Trung Quốc ngừng hỗ trợ những kẻ đã ném bom các khu dân cư tại các đô thị ở Ukraine.
Lê Tiểu Quỳ, Vision Times